Nội dung của thời đại hiện nay

 

Cách mạng Tháng Mười năm 1917 nổ ra và thắng lợi, mở ra thời đại mới - thời đại quá độ từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa xã hội. Nội dung của thời đại hiện nay là thực hiện sự quá độ từ chế độ tư bản chủ nghĩa, từng bước thiết lập những cơ sở của xã hội mới - xã hội chủ nghĩa và cộng sản chủ nghĩa. V.I.Lênin viết: “Việc xóa bỏ chủ nghĩa tư bản và các tàn tích của nó, việc thiết lập các cơ sở của chủ nghĩa cộng sản là nội dung của thời đại mới vừa mới bắt đầu của lịch sử toàn thế giới”[1].

Hội nghị đại biểu các đảng cộng sản và công nhân quốc tế tại Mátxcơva năm 1960 xác định: “Thời đại chúng ta mà nội dung chủ yếu là sự quá độ từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa xã hội, mở đầu bằng cuộc Cách mạng Tháng Mười vĩ đại, là thời đại đấu tranh giữa hai hệ thống xã hội đối lập, là thời đại cách mạng xã hội chủ nghĩa và cách mạng giải phóng dân tộc, là thời đại sụp đổ của chủ nghĩa đế quốc, tan rã của chủ nghĩa thực dân, là thời đại có nhiều nước đi lên chủ nghĩa xã hội, là thời đại thắng lợi của chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản trên phạm vi toàn thế giới”^[2].

Đảng Cộng sản Việt Nam khẳng định: Chủ nghĩa xã hội hiện đứng trước nhiều khó khăn, thách thức. Lịch sử thế giới đang trải qua những bước quanh co, phức tạp; song, “Theo quy luật tiến hóa của lịch sử, loài người nhất định tiến tới chủ nghĩa xã hội”^[3].

Nội dung cơ bản của thời đại hiện nay là thời đại quá độ từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa xã hội trên phạm vi toàn thế giới, được mở đầu bằng Cách mạng Tháng Mười Nga năm 1917, là thời đại đấu tranh cho hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ và chủ nghĩa xã hội gắn liền với cuộc cách mạng xã hội chủ nghĩa và cuộc cách mạng khoa học và công nghệ hiện đại.

Thời đại quá độ từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa xã hội trên các lĩnh vực đời sống xã hội trên phạm vi toàn thế giới. Tuy nhiên, thời đại quá độ được mở ra không có nghĩa là thời đại tư bản đã chấm dứt, từ đó chủ nghĩa tư bản chỉ còn lại với tính cách là tàn dư, nên đã hết tiềm năng phát triển. Theo đó, giai đoạn đầu của thời đại quá độ từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa xã hội chưa hoàn thành, có nghĩa là thời đại tư bản chưa chấm dứt, thậm chí còn nhiều tiềm năng phát triển. Chỉ đến giai đoạn cuối của “thời đại quá độ”, chủ nghĩa xã hội mới là nhân tố quyết định sự phát triển xã hội loài người, còn chủ nghĩa tư bản tồn tại với tính cách là tàn dư - nhân loại đã đi vào thời đại mới - xã hội chủ nghĩa. Giai đoạn cuối của thời đại quá độ cũng là giai đoạn đầu của thời đại xã hội chủ nghĩa.

Thực chất nội dung của thời đại hiện nay là một quá trình lịch sử lâu dài quanh co, phức tạp, thông qua đấu tranh giai cấp, cách mạng xã hội để giải quyết vấn đề “ai thắng ai” giữa chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa tư bản. Là quá trình vừa hợp tác vừa đấu tranh cùng tồn tại hòa bình giữa các nước có chế độ chính trị khác nhau. Là quá trình đồng thời diễn ra hai cuộc cách mạng: cách mạng xã hội chủ nghĩa và cuộc cách mạng khoa học và công nghệ hiện đại. Hai cuộc cách mạng này không thể thay thế và là tiền đề, điều kiện cho nhau. Là quá trình tan rã của chủ nghĩa thực dân, sự sụp đổ của chủ nghĩa đế quốc và thắng lợi của chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản trên toàn thế giới.

---

[1] V.I.Lênin toàn tập, Tập 41, “Bàn về cuộc đấu tranh trong Đảng xã hội chủ nghĩa Ý tiếng” (1915), Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2005, tr.504.

[2] Tuyên bố của Hội nghị Đại biểu các Đảng cộng sản và công nhân tại Matxcơva tháng 11-1960, Nxb Sự thật, 1961, tr.17-18.

[3] Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2011, tr.70.