Quan niệm mô hình chủ nghĩa xã hội

 

Mô hình chủ nghĩa xã hội là một kiểu tổ chức xã hội được xây dựng theo nguyên tắc của chủ nghĩa xã hội khoa học, phù hợp với đặc điểm, điều kiện cụ thể của từng quốc gia dân tộc, bao gồm những đặc trưng về kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội, khẳng định trình độ và bản chất ưu việt của chế độ xã hội từng bước được bổ sung, hoàn thiện.

Mô hình chủ nghĩa xã hội thể hiện nhận thức của đảng cộng sản, giai cấp công nhân và nhân dân lao động ở mỗi nước về xã hội sẽ xây dựng. Xác định mô hình chủ nghĩa xã hội có ý nghĩa rất quan trọng trong quá trình hiện thực hóa mục tiêu lý tưởng xã hội chủ nghĩa và cọng sản chủ nghĩa. Việc tiếp tục bổ sung, hoàn thiện nhận thức về mô hình chủ nghĩa xã hội là nhiệm vụ thường xuyên của các đảng cộng sản, đảng công nhân. Khả năng điều chỉnh mô hình chủ nghĩa xã hội tùy thuộc vào hoạt động thực tiễn và năng lực tư duy lý luận của các đảng cộng sản. Việc trao đổi và học tập, kế thừa kinh nghiệm giữa các đảng cộng sản là nhân tố thực tiễn quan trọng để điều chỉnh mô hình một cách khoa học.

Thực tế xây dựng chủ nghĩa xã hội đã chỉ ra một vấn đề có tính quy luật là có thể có nhiều mô hình chủ nghĩa xã hội cho các quốc gia khác nhau và một mô hình cũng có thể điều chỉnh nhiều lần trong quá trình hiện thực hóa. Năng lực tư duy lý luận của các đảng cộng sản là nhân tố quyết định trực tiếp đến xây dựng và điều chỉnh mô hình chủ nghĩa xã hội. Ngoài ra, ý chí chính trị, sự kiên định, đồng thuận xã hội với mô hình đã xác định cũng là những nhân tố được thực tiễn khẳng định có vai trò rất quan trọng trong việc hiện thực hóa mô hình chủ nghĩa xã hội.

Mô hình chủ nghĩa xã hội trên thế giới cũng đã trải qua nhiều chặng phát triển. Từ mô hình mang tính đơn nhất là chủ nghĩa xã hội kiểu Liên Xô - được áp dụng khá phổ biến và ít biến thể vào nhiều quốc gia, thông qua cải cách, đổi mới, đã xuất hiện nhiều mô hình sáng tạo, song vẫn mang tính chất chủ nghĩa xã hội như mô hình chủ nghĩa xã hội đặc sắc Trung Quốc, mô hình chủ nghĩa xã hội của Việt Nam, mô hình chủ nghĩa xã hội kiểu Cu ba, mô hình chủ nghĩa xã hội ở Lào... Lý luận về chủ nghĩa xã hội ngày một đầy đủ và phù hợp thực tế hơn. Sự xuất hiện các mô hình chủ nghĩa xã hội thời kỳ cải cách, đổi mới vừa khẳng định sức sống của chủ nghĩa xã hội, vừa là thành tựu lý luận quan trọng của chủ nghĩa xã hội hiện thực hiện nay.