Năm 1969, trước khi đi vào cõi vĩnh hằng, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã để lại cho toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta bản Di chúc thiêng liêng. Trong tác phẩm này, Bác đã căn dặn: “Trong Đảng thực hành dân chủ rộng rãi, thường xuyên và nghiêm chỉnh tự phê bình và phê bình là cách tốt nhất để củng cố và phát triển sự đoàn kết và thống nhất của Đảng”[1]. Quán triệt lời dạy của Bác, Đảng Cộng sản Việt Nam qua 92 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, vượt qua muôn vàn khó khăn, thử thách, với bản lĩnh của một đảng cách mạng chân chính, dày dạn kinh nghiệm lãnh đạo, luôn gắn bó máu thịt với nhân dân, Đảng đã lãnh đạo, tổ chức và phát huy sức mạnh to lớn của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân giành được nhiều thắng lợi vĩ đại trong sự nghiệp cách mạng giải phóng dân tộc và công cuộc đổi mới toàn diện đất nước. Có được những thành tựu này là do Đảng ta thường xuyên quan tâm, chú trọng công tác tự phê bình và phê bình, đây cũng là vũ khí sắc bén, là phương thức quan trọng trong lãnh đạo và cầm quyền của Đảng ta.
Tự phê bình và phê bình vừa là nguyên tắc, vừa là quy luật phát triển của Đảng Cộng sản Việt Nam. Hoạt động tự phê bình và phê bình là làm rõ ưu điểm và hạn chế, khuyết điểm của tổ chức đảng, cấp ủy và cán bộ, đảng viên, qua đó tìm biện pháp phát huy ưu điểm, khắc phục khuyết điểm, tăng cường đoàn kết thống nhất, xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ lãnh đạo trong từng giai đoạn cách mạng. Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh coi tự phê bình và phê bình là thứ “vũ khí thần diệu” để xây dựng, chỉnh đốn Đảng. Trong bài báo Tự phê bình, phê bình, sửa chữa (1956), Người chỉ rõ: “Tự phê bình là cá nhân (cơ quan hoặc đoàn thể) thật thà nhận khuyết điểm của mình để sửa chữa, để người khác giúp mình sửa chữa, mà cũng để người khác biết mà tránh những khuyết điểm mình đã phạm. Phê bình là thấy ai (cá nhân, cơ quan, đoàn thể) có khuyết điểm thì thành khẩn nói cho họ biết để họ sửa chữa, để họ tiến bộ”[2]. Hồ Chí Minh nói: “Một đảng mà giấu giếm khuyết điểm của mình là một đảng hỏng. Một đảng có gan thừa nhận khuyết điểm của mình, vạch rõ những cái đó, vì đâu mà có khuyết điểm đó, xét rõ hoàn cảnh sinh ra khuyết điểm đó, rồi tìm kiếm mọi cách để sửa chữa khuyết điểm đó. Như thế là một đảng tiến bộ, mạnh dạn, chắc chắn, chân chính”[3].
Tiếp tục kế thừa các quan điểm của Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI, XII, trong Nghị quyết Trung ương 4 khóa XIII, tại Kết luận số 21-KL/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về đẩy mạnh xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị; kiên quyết ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong cán bộ, đảng viên hiện nay, Đảng ta đã chỉ đạo một trong những nhiệm vụ trọng tâm là phải tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng công tác tự phê bình và phê bình. Đây là việc làm cấp bách, có ý nghĩa sống còn trong công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng hiện nay.
Có thể nhận thấy, chưa bao giờ vấn đề đấu tranh chống tham nhũng, ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong cán bộ, đảng viên lại nóng bỏng như hiện nay. Kể từ khi Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI ra đời đến nay, Đảng ta đã phát hiện và thi hành kỷ luật rất nhiều cán bộ, đảng viên, trong đó có nhiều trường hợp là cán bộ, đảng viên cấp cao, giữ những chức vụ quan trọng trong bộ máy lãnh đạo Đảng, Nhà nước. Điều đó cho thấy quyết tâm chính trị của Đảng nhằm làm trong sạch bộ máy, củng cố lòng tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước.
Trong bối cảnh hiện nay, nguyên nhân dẫn đến sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong cán bộ, đảng viên phần lớn là do một bộ phận cán bộ, đảng viên, trong đó có cả cán bộ lãnh đạo, quản lý, người đứng đầu các cấp chưa thực hiện tốt công tác tự phê bình và phê bình; nhận thức về việc tự phê bình, kiểm điểm còn mang nặng tính hình thức, qua loa, chiếu lệ, tự phê bình và phê bình chưa thật sự tự giác, chưa gương mẫu và thiếu quyết tâm thực hiện. Mặt khác, việc thực hiện các nội dung, quy trình tự phê bình và phê bình ở một số tổ chức đảng chưa thật sự nghiêm túc, ảnh hưởng đến chất lượng tự phê bình và phê bình. Một số cấp ủy, trước hết là đồng chí bí thư, thường trực cấp ủy chưa coi trọng và thiếu kiên quyết trong chỉ đạo thực hiện tự phê bình và phê bình; chưa nhìn nhận đúng khuyết điểm và trách nhiệm của mình trước những hạn chế, khuyết điểm của tập thể. Còn có những “vùng cấm”, “vùng tránh” trong đấu tranh phê bình hoặc lợi dụng đấu tranh phê bình để “hạ bệ”, “thanh trừng” lẫn nhau, gây chia rẽ, bè phái, mất đoàn kết. Có tình trạng, tổ chức đảng, người có nhiều ưu điểm chưa được động viên khen thưởng thỏa đáng; trái lại, người có khuyết điểm nhưng vẫn được đánh giá là hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, được khen thưởng, đưa vào quy hoạch cấp ủy, các chức danh lãnh đạo, quản lý thậm chí được bổ nhiệm, luân chuyển hay giới thiệu ứng cử vào chức vụ cao hơn; mượn tự phê bình và phê bình để... lấy lòng nhau: “Tự phê bình và phê bình ở không ít nơi còn hình thức; tình trạng nể nang, né tránh, ngại va chạm còn diễn ra ở nhiều nơi; một bộ phận cán bộ, đảng viên thiếu tự giác nhận khuyết điểm và trách nhiệm của mình đối với nhiệm vụ được giao”[4]. Do đó, đẩy mạnh tự phê bình và phê bình đang trở thành yêu cầu cấp thiết để ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong đội ngũ cán bộ, đảng viên, góp phần làm trong sạch và xây dựng Đảng ngang tầm với nhiệm vụ cách mạng.
Để góp phần ngăn chặn và đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong đội ngũ cán bộ, đảng viên, tổ chức đảng, người đứng đầu các cấp cần tập trung thực hiện đồng bộ những phương hướng và giải pháp sau đây:
Một là, thường xuyên nâng cao nhận thức cho cán bộ, đảng viên về thực hiện nguyên tắc tự phê bình và phê bình trong Đảng. Theo đó, cấp ủy, tổ chức đảng các cấp thường xuyên giáo dục cho cán bộ, đảng viên nhận thức sâu sắc vị trí, ý nghĩa của tự phê bình và phê bình. Mỗi người cần phải có thái độ, phương pháp đúng, phê bình dựa trên tình đồng chí thương yêu lẫn nhau, tự phê bình mình cũng như phê bình người khác một cách “triệt để, thật thà, không nể nang, không thêm bớt. Phải vạch rõ cả ưu điểm và khuyết điểm. Đồng thời chớ dùng những lời mỉa mai, chua cay, đâm thọc. Phê bình việc làm chứ không phải phê bình người”[5]. Kiên quyết chống bệnh tự mãn, kiêu ngạo, ba hoa, phải thực hành khẩu hiệu “chí công vô tư”. Người được phê bình phải cầu thị, nghiêm túc tiếp thu ý kiến phê bình của đồng chí mình, phải có ý chí quyết tâm khắc phục sai lầm, khuyết điểm, không nên vì bị phê bình mà nản chí hoặc oán ghét. Hết sức tránh thái độ “giấu bệnh sợ thuốc”, bị phê bình thì im lặng, không tìm cách sửa đổi. Hồ Chí Minh gọi đó là “thái độ không thật thà, không đúng đắn”, thái độ đó sẽ dẫn đến hậu quả hết sức nghiêm trọng, bệnh ngày càng nặng thêm, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng.
Hai là, duy trì nền nếp, chế độ sinh hoạt tự phê bình và phê bình. Tự phê bình và phê bình là nguyên tắc của Đảng, việc thực hiện nó gắn liền với kỷ luật, kỷ cương của Đảng, phải được tiến hành thường xuyên, liên tục, nghiêm túc ở từng đảng viên. Khi tiến hành phê bình và tự phê bình phải đảm bảo đúng nguyên tắc, song cách thức tiến hành phải mềm dẻo, khéo léo. Nếu chỉ dùng phương pháp cứng rắn, mệnh lệnh, ép buộc thì rất khó tiếp thu. Phê bình không đúng lúc, đúng chỗ, không khôn khéo sẽ có tác dụng ngược lại thậm chí gây ra hậu quả khó lường bởi vì lời chê như một mồi lửa, lòng tự ái, kiêu căng của con người giống như một kho thuốc súng. Tuân Tử đã từng nói: Người chê ta mà chê phải là thầy của ta, người khen ta mà khen phải là bạn của ta, những kẻ vuốt ve, nịnh bợ ta chính là kẻ thù của ta vậy.
Tự phê bình và phê bình là để học cái hay, cái tốt, tránh cái dở, chứ không phải để nói xấu nhau, tìm ra điểm yếu của nhau để chê bai. Phê bình và tự phê bình là làm cho tính dân chủ trong Đảng tốt hơn, kỷ luật cao hơn, cán bộ, đảng viên gương mẫu, có tinh thần trách nhiệm hơn, làm cho mỗi tổ chức mạnh hơn, lãnh đạo tốt hơn.
Ba là, tăng cường đẩy mạnh học tập nâng cao trình độ lý luận chính trị, trình độ học vấn và chuyên môn, nghiệp vụ; nâng cao chất lượng thực hiện tự phê bình và phê bình. Xác định rõ tầm quan trọng của công tác giáo dục lý luận chính trị tư tưởng cho cấp ủy, tổ chức đảng và đảng viên cùng với đó tiếp tục thực hiện tốt việc đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh theo Chỉ thị 05-CT/TW của Bộ Chính trị: “Kiên quyết, kiên trì thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI, XII) gắn với đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh bằng các giải pháp mạnh mẽ, quyết liệt, đồng bộ để ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ. Thực hiện nghiêm tự phê bình và phê bình từ Trung ương đến chi bộ...”[6].
Thực hiện tốt các quy định về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp trong thực hiện công tác tự phê bình và phê bình.
Bốn là, phát huy tính tích cực, chủ động của cán bộ, đảng viên trong tự phê bình và phê bình, nhất là trách nhiệm của người đứng đầu (bí thư chi bộ). Mỗi cán bộ, đảng viên phải là tấm gương mẫu mực về thực hiện tự phê bình và phê bình, coi tự phê bình và phê bình là việc làm thường xuyên như “ngày nào cũng phải ăn cho khỏi đói, rửa mặt cho khỏi bẩn, thì ngày nào cũng phải tự phê bình cho khỏi sai lầm”[7], nêu cao tinh thần trách nhiệm, tính tiền phong gương mẫu của mình trong thực hiện nhiệm vụ, chức trách được giao, tự giác tu dưỡng, rèn luyện, không ngừng nâng cao phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống, tác phong công tác; khắc phục sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ.
Tính tích cực, chủ động của cán bộ, đảng viên còn thể hiện, đối với mình phải thật thà tự phê bình mình trước, công khai thừa nhận, đối với đồng chí phải kiên quyết đấu tranh với những sai lầm, khuyết điểm để cùng nhau sửa chữa, cùng nhau tiến bộ; cấp trên phải gương mẫu tự phê bình trước cấp dưới; cấp dưới phải mạnh dạn phê bình cấp trên, ai cũng phải thực hiện tự phê bình và phê bình.
Tự phê bình và phê bình là một quy định, nội dung quan trọng trong sinh hoạt của cấp ủy, tổ chức đảng nói chung và chi bộ nói riêng. Bí thư, phó bí thư chi bộ nhất thiết phải duy trì có hiệu quả hoạt động này, phải khéo léo gợi mở vấn đề, khuyến khích các đảng viên mạnh dạn thảo luận, trình bày ý kiến của bản thân, phải thật sự mở rộng dân chủ để tất cả đảng viên bày tỏ hết ý kiến của mình. Các ý kiến phải được tôn trọng, tổng hợp, xem xét trước khi đưa ra quyết định. Tuy nhiên, cần phải nhấn mạnh, dân chủ phải đặt trong tổ chức, có kỷ luật, kỷ cương. Tuyệt đối không được lợi dụng dân chủ trong sinh hoạt để đả kích, nói xấu nhau, hoặc dân chủ hình thức, mang tính chất xuôi chiều.
Tóm lại, tự phê bình và phê bình có ý nghĩa quan trọng và trực tiếp góp phần ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong cán bộ, đảng viên; góp phần nâng cao uy tín và củng cố niềm tin của nhân dân đối với Đảng; là cơ sở để thực hiện thắng lợi các nghị quyết của Đảng đã đề ra. Các cấp ủy, tổ chức đảng phải quán triệt và thực hiện nghiêm nguyên tắc này để mang lại hiệu quả thiết thực nhất.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét