Giai cấp công nhân Việt Nam có mối quan hệ gắn bó với nông dân, sớm hình thành khối liên minh công - nông - trí thức một cách tự nhiên, bền vững

 

Giai cấp công nhân có mối quan hệ gắn bó với nông dân, vì phần lớn giai cấp công nhân Việt Nam xuất thân từ nông dân thông qua hai con đường chủ yếu. Con đường thứ nhất: Khi thực dân Pháp vào xâm lược nước ta, trong điều kiện là nước có nền nông nghiệp lạc hậu. Để tăng cường bóc lột, thực dân Pháp đã đề ra nhiều thứ thuế vô lý đánh vào người nông dân Việt Nam, đẩy họ vào tình cảnh bị bần cùng hóa, buộc họ phải bỏ làng quê vào các nhà máy, đồn điền làm thuê cho thực dân Pháp để kiếm sống. Con đường thứ hai: Thực dân Pháp và sau này là phát xít Nhật thực hiện cướp ruộng đất của nông dân để trồng cây công nghiệp như: Đay, cao su, cà phê... làm cho người nông dân bị mất ruộng đất, buộc phải vào nhà máy, hầm mỏ bán sức lao động cho các nhà tư bản Pháp, Nhật. Đây là một thủ đoạn mà giai cấp tư sản đã thực hiện ở các nước châu Âu khi chúng mới ra đời. Nhưng ở Việt Nam chúng thực hiện dã man, trắng trợn hơn nhiều và đây là nguyên nhân tực tiếp dẫn đến nạn đói khủng khiếp năm 1945, làm hàng triệu người chết đói.

Giai cấp công nhân Việt Nam sớm hình thành khối liên minh với giai cấp nông dân và đội ngũ trí thức. Bởi vì: Một mặt, họ có cùng nguồn gốc xất thân; mặt khác, họ có chung lợi ích cơ bản gắn với lợi ích dân tộc (đều cùng cảnh nước mất, nhà tan); cùng có mâu thuẫn lợi ích đối kháng với thực dân, phong kiến. theo đó, công nhân, nông dân, trí thức trở thành những những người đồng minh gắn kết một cách tự nhiên, bền vững, lâu dài. Tuy nhiên, do ra đời chủ yếu từ nông dân nên giai cấp công nhân Việt Nam cũng bị ảnh hưởng bởi tư tưởng nông dân - tư tưởng của người sản xuất nhỏ. Đó là tư tưởng tư hữu, dễ thỏa mãn dừng lại, tác phong lao động chậm chạp, tính kỷ luật hạn chế, sự liên kết thiếu bền vững ở một bộ phận công nhân.