DÀNH CHO NHỮNG AI CHƯA BIẾT THẾ NÀO LÀ “THUYẾT ÂM MƯU”

 Hiện nay, trong đời sống xã hội cũng như trên cộng đồng mạng, chúng ta thường bắt gặp cụm từ “thuyết âm mưu”. Vậy, thuyết âm mưu là gì và bản chất của nó như thế nào mà được nhiều người quan tâm như vậy? Thuyết âm mưu có phải là học thuyết hay là lý thuyết không?

Căn cứ vào những nội dung hàm chứa của học thuyết cần có, “thuyết âm mưu” không phải là học thuyết. Học thuyết phải là những vấn đề được trình bày có hệ thống về một lĩnh vực nào đó như khoa học, chính trị, đạo đức, kinh doanh... Căn cứ vào hệ thống đó mà người đọc, người xem có thể tìm hiểu và nắm được những vấn đề cần có trong chỉ đạo cũng như trong hoạt động. Xét về lý thuyết, “thuyết âm mưu” cũng không phải là loại chiêm nghiệm có tính hợp lý về cái gì đó, điều gì đó trừu tượng hoặc được khái quát hóa kết quả có được từ những quan sát, ghi nhận diễn ra của sự việc, hiện tượng. Đã nói đến lý thuyết, người ta nghĩ ngay đến quá trình suy nghĩ, chiêm nghiệm có tính chất lý trí được gắn liền với quá trình nghiên cứu, quan sát.

Vậy, thuyết âm mưu là gì?

Hiểu một cách ngắn gọn nhất, thuyết âm mưu là cách lý giải những vấn đề về chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội theo ý kiến chủ quan được gán với một đối tượng nào đó cùng những âm mưu của các thế lực ngầm, giấu mặt đứng đằng sau. Nói đến thuyết âm mưu là nói đến giả thuyết, giải thích theo cách suy diễn cho một đối tượng, một nhóm đối tượng, một tổ chức nào đó gây nên đứng đằng sau một sự việc hay hiện tượng có ảnh hưởng lớn đến chính trị, kinh tế, xã hội. Vì thuyết âm mưu cốt lõi của nó là đưa ra các giả thuyết theo ý chủ quan và hướng suy diễn nên nó còn có cách gọi khác là thuyết ngờ vực.

Thuyết âm mưu luôn gắn liền với giả thuyết theo lối gán tội, suy diễn nên rất dễ làm cho người nghe, người xem thấy hấp dẫn, ly kỳ, dễ liên tưởng đến cái “na ná” nào đó. Cũng chính vì là giả thuyết nên người đọc, người xem có quyền đưa ra các giả thuyết để lý giải theo ý kiến chủ quan của mình. Và đã là giả thuyết, có cái đúng, chưa đúng và không đúng. Chính vì thế, thuyết âm mưu không bao giờ có kết quả “có” hoặc “không”, hoặc “đúng” hay “sai”. Đây chính là yếu tố gây sự chú ý, tò mò, kích thích khả năng suy diễn của mỗi cá nhân. Nó rất dễ đưa người đọc, người xem, người nghe cũng tự cho mình cái quyền tham gia vào các sự việc, hiện tượng bằng các giả thuyết từ trí tưởng tượng của bản thân.

Nhằm suy giảm niềm tin của Nhân dân với Đảng, phủ nhận vai trò lãnh đạo của Đảng. Thời gian qua trên các mạng xã hội, đặc biệt là trên các trang báo mạng chống phá Việt Nam xuất hiện tràn lan các thông tin bịa đặt những cái gọi là “cuộc đấu đá nội bộ” ”, “thanh trừng nội bộ” bằng cách bịa đặt trắng trợn, song lại cố tình tỏ ra thạo tin, trong khi chỉ là những đoán mò, gán ghép theo kiểu cóp nhặt từ những thông tin trên các kênh truyền thông hoặc thậm chí những thông tin trên mạng internet thiếu kiểm chứng… đây là thủ đoạn phổ biến của các thế lực thù địch, phản động, các con buôn chính trị. Nó làm cho người

Nó làm cho người đọc như rơi vào một mớ bòng bong của những giả thuyết không hề có thật, chỉ là từ óc suy diễn của những đối tượng chống phá theo chủ đích, định hướng của chúng.

Nhận diện và hiểu được bản chất cốt lõi của thuyết âm mưu là cách tốt nhất, là cách người đọc thông thái tự xây cho mình trước cả một rừng thông tin dày đặc trên mạng xã hội và trong cuộc sống./.