“Bệnh chủ quan duy ý chí là một sai lầm kép, trong đó chủ thể tư duy vừa mắc phải chủ nghĩa chủ quan, lại vừa rơi vào chủ nghĩa duy ý chí. Chủ nghĩa chủ quan chỉ thể hiện khuynh hướng tuyệt đối hoá vai trò của chủ thể trong quan niệm và hành động, phủ nhận hoàn toàn hay phần nào bản chất và tính quy luật của thế giới vật chất, của hiện thực khách quan".
Có
nhiều nguyên nhân dẫn đến bệnh chủ quan duy ý chí. Nếu vận dụng nguyên lý về
mối quan hệ biện chứng giữa tồn tại xã hội và ý thức xã hội để xem xét thì rõ
ràng, bệnh chủ quan duy ý chí là kết quả nếu không nói là tất cả của những điều
kiện sinh hoạt vật chất - xã hội, cụ thể là của trình độ phát triển thấp kém về
kinh tế. Đó chính là nguyên nhân của những nguyên nhân sau đây:
Bệnh
chủ quan duy ý chí là sự thể hiện về trình độ văn hoá, khoa học của chủ thể
nhận thức có thể khẳng định rằng, ở một mức độ nào đó, người ta không thể có
được tư duy biện chứng khoa học khi trình độ văn hoá, khoa học chưa đạt đến một
chuẩn mực cần có. Vì vậy, sự yếu kém về trình độ văn hoá, khoa học sẽ tất yếu
dẫn đến tư duy kinh nghiệm và phạm phải sai lầm chủ quan duy ý chí.
Do
ý thức sai lầm về vai trò của lý luận mà dẫn đến lãng quên việc thường xuyên
chủ động nâng cạo năng lực tư duy lý luận (trong đó bao gồm cả quá trình học
tập lý luận và kiểm nghiệm thực tiễn). Về điểm này, Engen đã từng khẳng định:
"Tư duy lý luận chỉ là một đặc tính bẩm sinh dưới dạng năng lực của người
ta. Năng lực ấy cần phái được phát triển hoàn thiện..."
Tựu
trung, bệnh chủ quan duy ý chí là do sự yếu kém về trình độ nhận thức nói chung
và sự hạn chế trong quá trình áp dụng lý luận vào thực tiễn nói riêng. Do đó,
Lênin đã gọi căn bệnh này "là sự mù quáng chủ quan", là sai lầm tự
phát dẫn đến rơi vào chủ nghĩa duy tâm một cách không tự giác.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét