Có thể nói chiến thắng Điện Biên Phủ không chỉ
là dấu son chói lọi trong lịch sử Việt Nam, mà thực sự mang tầm vóc lịch sử
quốc tế, bởi như lời Tổng Bí thư PT Alberto Anaya Guitiérrez, sau sự kiện ngày
7/5/1954, chiến thắng Điện Biên Phủ cùng khẩu hiệu “Việt Nam – Hồ Chí Minh –
Điện Biên Phủ” đã vang trên khắp 5 châu, trở thành nguồn cảm hứng cho phong
trào giành độc lập của các dân tộc trên thế giới. Nói cách khác, “Điện Biên
Phủ” là một tấm gương, một mô hình mà nhiều quốc gia noi theo trên con đường
giải phóng dân tộc.
Nhà báo Argentina Gaston
Fiorda gọi chiến thắng Điện Biên Phủ là hình mẫu cho công cuộc giải phóng dân
tộc tại châu Á, châu Phi và Mỹ Latinh, góp phần đặt dấu chấm hết cho quá trình
thuộc địa hóa - một trong những trang lịch sử đau thương nhất nhân loại đã trải
qua. Đây cũng là ý kiến của Tiến sĩ Anatoly Sokolov thuộc Viện Hàn lâm khoa học
LB Nga. Là thắng lợi đầu tiên của phong trào giải phóng dân tộc sau Chiến tranh
Thế giới thứ hai, đánh bại một cường quốc thực dân, chiến thắng Điện Biên Phủ
đã trở thành tấm gương sáng và thiết thực cho nhiều dân tộc bị áp bức trên thế
giới, phá tan ách thống trị của thực dân Pháp, buộc các nước thực dân phải tôn
trọng quyền của các dân tộc bị áp bức ở châu Á, châu Phi và Mỹ Latinh. Chuyên
gia Nga khẳng định chiến thắng Điện Biên Phủ đã làm thay đổi lịch sử, làm đứt
gãy chế độ thực dân và là khởi nguồn của các cuộc cách mạng trên thế giới. Chia
sẻ quan điểm này, chuyên gia luật quốc tế, Giáo sư Joni Asi thuộc Đại học
Nablus (Israel) nhận xét: "Chiến thắng Điện Biên Phủ đã tạo ra tác động to
lớn tới cuộc đấu tranh tại các nước Nam bán cầu chống lại chủ nghĩa đế quốc và
thực dân để giành độc lập và công lý".
Học giả người Anh Kyril Whittaker nhận định chiến thắng Ðiện
Biên Phủ mang tính đột phá không chỉ đối với nhân dân Việt Nam trong cuộc đấu
tranh giành độc lập, tự do từ tay chủ nghĩa thực dân và đế quốc mà còn đối với
các phong trào giải phóng ở Ðông Nam Á nói riêng và thế giới nói chung. Trước
hết, chiến thắng Điện Biên Phủ có ý nghĩa lịch sử vô cùng quan trọng trong sự nghiệp
đấu tranh giải phóng dân tộc của 3 nước Đông Dương. Sau chiến thắng Điện Biên
Phủ, ngày 21/7/1954, Hiệp định Geneva về lập lại hòa bình ở Việt Nam, Lào,
Campuchia được ký kết. Đại tướng Chansamone Chanyalath, Phó Thủ tướng, Bộ
trưởng Quốc phòng Lào đánh giá chiến thắng Điện Biên Phủ không chỉ là chiến
thắng, niềm tự hào của nhân dân Việt Nam, của các nước trên Bán đảo Đông Dương
nói riêng, mà còn là chiến thắng và niềm tự hào của tất cả các dân tộc yêu
chuộng hòa bình trên toàn thế giới nói chung. Trong khi đó, theo học giả
Uch Leang, nhà nghiên cứu tại Học viện Quan hệ quốc tế thuộc Viện Hàn lâm Hoàng
gia Campuchia (RAC), chiến thắng Điện Biên Phủ như một hình mẫu tiêu biểu của
tinh thần đoàn kết giữa Việt Nam, Lào và Campuchia, dẫn tới thắng lợi chung
trong cuộc đấu tranh chống thực dân Pháp, sau đó là đế quốc Mỹ. Cả ba nước
có cùng nhận thức vì vận mệnh chung, trở thành động lực mạnh mẽ, hình thành
khối đoàn kết giữa quân đội và nhân dân 3 nước. Học giả Thái Lan Songrit
Pongern cũng khẳng định chiến thắng Điện Biên Phủ đã khơi dậy và khích lệ cuộc
đấu tranh giành độc lập của các dân tộc thuộc địa trên toàn thế giới, với mô
hình cụ thể từ sự đoàn kết giữa Việt Nam, Lào và Campuchia để có thể giành được
thắng lợi chung trước các siêu cường như Pháp và Mỹ.
Chiến thắng Điện Biên Phủ cũng được xem là sự khởi đầu cho nền độc
lập của phần lớn các nước ở châu Phi, là điểm xuất phát của các phong trào giải
phóng dân tộc châu Phi thoát khỏi ách đô hộ của thực dân Pháp, Anh, Đức như
Tunisia vào năm 1956, Algeria năm 1962. Chủ tịch Hội hữu nghị Algeria - Việt
Nam Cherfaoui Tayeb, một cựu quân nhân, khẳng định "Việt Nam là tấm gương
cách mạng đối với chúng tôi". Ông hồi tưởng: “Ở miền Bắc Algeria năm 1956,
nhiều sinh viên ở độ tuổi 18-20 đã rời trường học, tạm gác giấc mơ trở thành
bác sĩ hay kỹ sư để gia nhập đội quân Maquis đi chiến đấu bởi vì họ đã nhận ra
rằng chế độ thực dân chỉ là tạm thời và có thể bị đánh bại". Chiến dịch
Điện Biên Phủ và cuộc kháng chiến của Việt Nam đã tạo động lực để người Algeria
có thể hy vọng, có thể làm cách mạng giành lại đất nước, lấy lại tự tôn dân
tộc, kinh tế và cuộc sống của mình. Ông Mourad Lamoudi, quan chức
đảng Mặt trận Giải phóng Dân tộc Algeria thì nhớ lại ba chữ "Điện Biên
Phủ" thời kỳ đó “như là một khẩu hiệu hành động, có chất xúc tác”. Người
ta sử dụng khẩu hiệu "Điện Biên Phủ" để nhắc nhở rằng mình có thể
chiến thắng.
Nêu bật ý nghĩa quốc tế của chiến thắng Điện Biên Phủ, nhà sử học
Pháp Alain Ruscio cho biết, vào thời điểm đó, ở các thuộc địa của Pháp như
Madagascar, Algeria, Tunisia, Maroc..., cuộc đấu tranh ở Việt Nam được theo dõi
rất chặt chẽ. Theo ông, việc quân Pháp bị thất trận ở Điện Biên Phủ không chỉ
được coi là chiến thắng của riêng Việt Nam mà còn là chiến thắng của toàn thể
các dân tộc thuộc địa, mở ra con đường giải phóng cho các dân tộc bị áp bức.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét