NHỮNG TÁC PHẨM TIÊU BIỂU CỦA CÁC DANH HỌA VỀ ĐIỆN BIÊN PHỦ

 

Cuộc chiến gần 60 ngày đêm ở Điện Biên Phủ đã trở thành cảm hứng để các họa sĩ cho ra đời những tác phẩm mà sau này trở thành tiêu biểu cho một giai đoạn của hội họa nước nhà. Nhiều bức trong số đó do các danh họa thực hiện, hiện đang được lưu giữ tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam. Nhiều họa sĩ đã ghi lại những hình ảnh chân thực nhất từ những trải nghiệm thực tế, những chuyến tham gia chiến dịch, đứng vào hàng ngũ những người lính Điện Biên…

Tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam hiện nay đang lưu giữ nhiều tác phẩm hội họa đỉnh cao của các danh họa thời kỳ mỹ thuật Đông Dương về đề tài Điện Biên Phủ và vùng Tây Bắc. Trong số đó có bảo vật quốc gia, bức tranh “Kết nạp Đảng ở Điện Biên Phủ” của danh họa Nguyễn Sáng. Bức “Kết nạp Đảng ở Điện Biên Phủ” được Nguyễn Sáng sáng tác năm 1963, bằng chất liệu sơn mài. Ngoài giá trị văn hóa, thẩm mỹ, tác phẩm được đánh giá cao nhờ giá trị lịch sử.

Bức tranh ghi lại khoảnh khắc một buổi kết nạp Đảng ở ngay tại chiến trường Điện Biên Phủ.

Trong Hồ sơ di sản, tư liệu Cục Di sản văn hóa ghi rõ: “Bức tranh là tác phẩm dựng lại thời khắc hào hùng của những người chiến sĩ Điện Biên ngay tại chiến trường với 3 nhóm nhân vật chính/phụ. Nhóm nhân vật trung tâm gồm ba chiến sĩ trong đó có một người trên đầu còn quấn băng với khẩu súng trong tay. Nhóm ba người này được liên kết chặt chẽ với hai chiến sĩ khác phía bên phải bức tranh bằng một cái bắt tay đầy quyết tâm.

Toàn bộ khung cảnh buổi kết nạp đảng được diễn ra chóng vánh trong không gian chiến hào. Góc trái là một chiến sĩ đang dìu đồng đội bị thương cho thấy ranh giới của sự sống và cái chết thật mong manh.

Nhưng phía hậu cảnh lại là một chiến sĩ khác hối hả ra trận như thể sự mất mát đó chính là động lực và nhấn mạnh thêm bối cảnh khẩn trương của cuộc chiến. Bức tranh có thể xem là bản hùng ca của dân tộc giai đoạn kháng chiến chống Pháp, là hình ảnh tượng trưng cho tinh thần cách mạng cao cả”.

Ở tác phẩm, nét đặc sắc là hình tượng các chiến sĩ Điện Biên đã được họa sĩ Nguyễn Sáng khắc họa bằng lối hình họa giản lược, chắc khỏe. Màu sắc trong tranh đơn giản, đa phần là các màu sắc trong hệ màu sơn ta truyền thống như đỏ son, vàng, bạc.

Bức tranh đặc biệt có thêm một số màu mới như lam, lục được sử dụng thành công, đánh dấu mốc quan trọng trong lịch sử nghệ thuật sơn mài Việt Nam.

Họa sĩ Nguyễn Sáng đã mất 9 năm để ấp ủ và hoàn thành tác phẩm này.