Phát huy truyền thống “Diên Hồng”, vai trò người cao tuổi trong tiến trình lịch sử dân tộc trong 94 năm qua, Đảng, Nhà nước luôn có chủ trương, chính sách đúng đắn, nhất quán, nhằm tôn vinh người cao tuổi, bảo vệ, chăm sóc, phát huy vai trò người cao tuổi trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Ngay trong các văn kiện đầu tiên, Đảng luôn đặt người cao tuổi vào vị trí quan trọng, là một bộ phận đặc biệt trong tập hợp lực lượng cách mạng đi theo Đảng.
Sau khi nước nhà được độc lập, đồng bào được tự do, Đảng, Nhà nước đã quan tâm từng bước cải thiện đời sống, bảo đảm an sinh xã hội cho người cao tuổi. Trong 2 cuộc kháng chiến vệ quốc kéo dài 30 năm, tiếp đến là 2 cuộc chiến tranh bảo vệ biên giới Tổ quốc, người cao tuổi được Đảng, Nhà nước xác định là một lực lượng tiêu biểu cho tinh thần “tuổi cao chí càng cao”, được huy động tối đa vào sự nghiệp chống ngoại xâm, kiến thiết chế độ mới. Phụ lão được tôn vinh trên các lĩnh vực, cùng con cháu cầm súng đánh giặc, làm giao liên, nuôi giấu cán bộ kháng chiến trong vùng địch hậu…
Bước vào thời kỳ đổi mới, Ban Bí thư đã ban hành Chỉ thị số 59-CT/TW, ngày 27-9-1995, “Về chăm sóc người cao tuổi”. Ngày 23-11-2009, Quốc hội khóa XII thông qua Luật Người cao tuổi với 6 chương, 31 điều. Luật quy định cụ thể về quyền và nghĩa vụ của người cao tuổi, chính sách của Nhà nước đối với người cao tuổi, trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, gia đình và cá nhân đối với người cao tuổi, quỹ chăm sóc và phát huy vai trò người cao tuổi, quy định rõ hành vi bị cấm thực hiện đối với người cao tuổi. Ngày 24-9-1994, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 523/QĐ-TTg, “Về việc cho phép thành lập Hội Người cao tuổi Việt Nam”. Ngày 25-4-2015, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 544/QĐ-TTg, “Tháng hành động vì người cao tuổi Việt Nam”. Nghị quyết số 21-NQ/TW, ngày 25-10-2017, của Hội nghị Trung ương 6 khóa XII, “Về công tác dân số trong tình hình mới” đưa ra mục tiêu: “Bảo vệ, chăm sóc và phát huy vai trò người cao tuổi; khuyến khích người cao tuổi tham gia các hoạt động kinh tế - xã hội; xác định rõ trách nhiệm, nghĩa vụ, quyền lợi của người sử dụng lao động và người lao động cao tuổi. Tích cực, chủ động xây dựng môi trường thân thiện với người cao tuổi”(2). Ngày 23-6-2023, Ban Bí thư đã ban hành Kết luận số 58-KL/TW “Về công tác người cao tuổi và hội người cao tuổi trong tình hình mới”, trong đó nhấn mạnh cần tăng cường sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền các cấp, sự phối hợp của các tổ chức, đoàn thể và sự chia sẻ của toàn xã hội đối với người cao tuổi. Tới đây, sẽ tổng kết Chỉ thị số 59-CT/TW của Ban Bí thư về chăm sóc người cao tuổi; Quốc hội sẽ xem xét việc sửa Luật Người cao tuổi; Chính phủ sẽ xây dựng và ban hành Chiến lược quốc gia về người cao tuổi đến năm 2030, tầm nhìn 2045…, là cơ sở quan trọng để tiếp tục đổi mới cơ chế, chính sách phù hợp, thích ứng bối cảnh già hóa dân số, tạo điều kiện, nguồn lực cho người cao tuổi được thụ hưởng và cống hiến nhiều hơn nữa. Ngày nay, trước bối cảnh mới, yêu cầu mới của cách mạng, rất cần khơi dậy ý chí tự lực, tự cường của toàn dân; muốn làm được điều ý nghĩa đó, không thể không tính đến vị trí, vai trò người cao tuổi. Để cơ đồ dân tộc Việt Nam ngày càng “đàng hoàng hơn, to đẹp hơn”, người cao tuổi Việt Nam cần tự tôn vinh và lan tỏa truyền thống “Diên Hồng” vào cuộc sống đương đại, tiếp tục là điểm tựa tinh thần dân tộc, rường cột quốc gia, đem vốn kinh nghiệm và nhiệt huyết của mình truyền lại cho thế hệ sau, cổ vũ, động viên con cháu và toàn xã hội quyết chí, đồng lòng đưa dân tộc ta từng bước sánh vai với các cường quốc năm châu.
Công tác người cao tuổi là hoạt động xã hội có tính đặc thù, được Đảng, Nhà nước quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo; do người cao tuổi đảm trách, trong đó nòng cốt là tổ chức hội người cao tuổi các cấp nhằm chăm sóc, bảo vệ người cao tuổi trước mọi biến động khách quan, chủ quan, giúp cho người cao tuổi Việt Nam sống thật khỏe, thật vui, thật hạnh phúc, đồng thời phát huy tối đa vai trò người cao tuổi trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Quan tâm, bảo đảm quyền, lợi ích chính đáng của người cao tuổi vừa tiếp nối truyền thống văn hóa dân tộc, đạo lý “uống nước nhớ nguồn”, trọng trí, trọng đức đối với phụ lão, vừa góp phần bồi đắp và định hướng giá trị nhân bản, nhân văn cho văn hóa và con người Việt Nam thời hiện đại.
Bối cảnh tình hình thế giới hiện nay đang có những diễn biến phức tạp, mau lẹ, khó lường, tác động sâu rộng tới hòa bình, ổn định chung; cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư; các yếu tố an ninh truyền thống và phi truyền thống; biến đổi khí hậu theo xu hướng tiêu cực đang đặt ra nhiều vấn đề bức thiết đối với an ninh toàn cầu và từng quốc gia, đòi hỏi con người luôn thích ứng để tồn tại và phát triển, do đó cần có sự chuẩn bị tâm lý và bổ sung kiến thức, hướng dẫn kỹ năng sống cho người cao tuổi.
Bên cạnh đó, tác động của già hóa dân số trên phạm vi thế giới và ở Việt Nam đã và đang đòi hỏi các cấp có thẩm quyền dự báo sát xu hướng, làm cơ sở điều chỉnh chính sách phù hợp với tình hình cụ thể của đất nước, địa phương. Có như vậy, mới bảo vệ lợi ích chính đáng của người cao tuổi, chăm sóc tốt hơn người cao tuổi, phát huy tối ưu vai trò người cao tuổi trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Sau gần 40 năm đổi mới, đất nước ta có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay là nhờ một phần công lao to lớn của người cao tuổi qua các thế hệ; đây là niềm vinh dự, tự hào để người cao tuổi nước ta tiếp tục phát huy hơn nữa vai trò rường cột quốc gia. Trên lộ trình đi tới tương lai, đất nước ta cần vượt qua những thách thức lớn: Đổi mới, không bảo thủ, trì trệ, nhưng phải giữ vững nguyên tắc; giải quyết hài hòa giữa tăng trưởng kinh tế và phát triển văn hóa, thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội, bảo vệ môi trường; bảo đảm quốc phòng, an ninh, đối ngoại; giữ được các giá trị văn hóa truyền thống và chắt lọc được tinh hoa văn hóa nhân loại. Trong bối cảnh đó, đối với công tác người cao tuổi, một số vấn đề cần lưu ý như sau:
Một là, nhận thức của một số cấp ủy, chính quyền địa phương về công tác người cao tuổi chưa cao, trong lãnh đạo, chỉ đạo chưa thực sự sâu sắc, chưa quan tâm tạo điều kiện hỗ trợ cho hoạt động của Hội; vì thế, hoạt động người cao tuổi ở một số địa phương gặp khó khăn, nhất là về nguồn lực, chưa thể phát huy tối ưu vai trò người cao tuổi đối với quê hương, đất nước, chưa bảo vệ đầy đủ lợi ích chính đáng của người cao tuổi, chưa chăm sóc sức khỏe tốt cho người cao tuổi.
Hai là, chính sách an sinh xã hội đối với người cao tuổi chưa bảo đảm điều kiện tối thiểu cho cuộc sống tuổi già, trong khi phần nhiều người cao tuổi ở nước ta chưa chuẩn bị một số điều kiện cần thiết cho bản thân để lúc về già ít bị lệ thuộc con cháu, nên đời sống còn bấp bênh.
Ba là, người cao tuổi đang đứng trước áp lực cả về vật chất và tinh thần; trong xã hội, còn một bộ phận có biểu hiện coi người cao tuổi là gánh nặng của gia đình và xã hội; một bộ phận người cao tuổi sống thọ, nhưng chưa khỏe, chưa vui, chưa hạnh phúc.
Bốn là, một số biểu hiện chưa đúng với thuần phong, mỹ tục, thậm chí lệch lạc, đứt gãy từ trong gia đình, cộng đồng, trong đó có sự ứng xử phi văn hóa, phi đạo đức với người cao tuổi, tạo tâm lý không tốt cho người cao tuổi, gây nhức nhối trong dư luận xã hội.
Vì vậy, mọi chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước cần coi người cao tuổi là lực lượng quan trọng, là nguồn lực phát triển, là nhóm ưu tiên của công tác an sinh xã hội. Trong nhận thức của cấp ủy, chính quyền các cấp và trong toàn xã hội cần thể hiện rõ hơn nữa tư duy giàu tính nhân văn, đậm tính văn hóa, thay vì coi người cao tuổi là gánh nặng xã hội, cần đề cao, trân trọng, coi là “hồng phúc dân tộc”.
Cán bộ, hội viên người cao tuổi tự giác, gương mẫu học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, cống hiến vì nghĩa lớn, không ngừng đổi mới, sáng tạo, kết nối sức mạnh tổng hợp với các lực lượng trong hệ thống chính trị và xã hội, mở rộng giao lưu quốc tế, khái quát lý luận, đúc kết kinh nghiệm thực tiễn, xây dựng Hội Người cao tuổi trở thành nòng cốt các phong trào thi đua yêu nước, tô đậm truyền thống vẻ vang của Hội.
Già hóa dân số là xu hướng toàn cầu và đang diễn ra với tốc độ rất nhanh ở Việt Nam, có sự đan xen thời cơ và thách thức đối với công tác chăm sóc, bảo vệ và phát huy vai trò người cao tuổi. Nâng cao chất lượng sống, phát huy tối đa vai trò người cao tuổi trong bối cảnh già hóa dân số nhanh cần được đặt trong tầm nhìn chiến lược phát triển bền vững đất nước, trong đó, Hội Người cao tuổi có vai trò quan trọng, nòng cốt. Công tác người cao tuổi, hoạt động của Hội Người cao tuổi vừa tự chủ, sáng tạo, nỗ lực vượt khó phấn đấu cho quyền lợi chính đáng của mình, vừa kết nối lực lượng xã hội tham gia tích cực vào giải quyết những vấn đề căn cốt của công tác người cao tuổi, đổi mới hoạt động của Hội, nâng cao vị thế, uy tín người cao tuổi trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Đặc biệt, trong thời gian tới, Hội tập trung vào một số nhiệm vụ, giải pháp sau:
Thứ nhất, tạo chuyển biến mới về nhận thức và hành động trong toàn xã hội đối với việc bảo đảm an sinh xã hội đối với người cao tuổi. Theo đó, Hội Người cao tuổi chủ động phối hợp tham mưu với cấp ủy, chính quyền các cấp cụ thể hóa quan điểm của Đảng về bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của người cao tuổi; tổ chức các hoạt động thiết thực, hiệu quả thực hiện toàn diện, đồng bộ các nội dung cốt lõi trong ba trụ cột bảo vệ người cao tuổi, hạn chế tối đa tác động, ảnh hưởng tiêu cực từ già hóa dân số, biến đổi khí hậu, thiên tai, dịch bệnh, xung đột sắc tộc…
Thứ hai, nâng cao chất lượng sống cho người cao tuổi, giúp người cao tuổi được sống vui, sống khỏe, sống hạnh phúc. Theo đó, Hội Người cao tuổi Việt Nam tích cực, chủ động phối hợp tham mưu với cấp ủy, chính quyền các cấp cụ thể hóa quan điểm của Đảng về chăm sóc người cao tuổi cả về thể chất và tinh thần; tổ chức các hoạt động thiết thực, hiệu quả thành lập các trung tâm chăm sóc người cao tuổi, thực hiện chính sách chăm sóc y tế cho người cao tuổi, bảo đảm mức trợ cấp tương xứng với mức sống tối thiểu cho người cao tuổi.
LHQ-ST
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét