Mâu thuẫn giữa các nước tư bản chủ nghĩa, các tập đoàn tư bản, các trung tâm kinh tế tư bản chủ nghĩa

 

Mâu thuẫn giữa các nước tư bản chủ nghĩa, các tập đoàn kinh tế tư bản đa quốc gia, xuyên quốc gia, giữa các trung tâm kinh tế tư bản chủ nghĩa với nhau là một mâu thuẫn cơ bản của thời đại ngày nay. Vốn là quan hệ liên minh vì cùng bản chất bóc lột và chống chủ nghĩa xã hội, nhưng giữa các nước tư bản và giữa các tập đoàn tư bản luôn cạnh tranh gay gắt, hòng tìm kiếm và giành giật lợi ích trên các lĩnh vực kinh tế, chính trị, quân sự… Song giữa các nước tư bản chủ nghĩa có những mâu thuẫn về lợi ích quốc gia, lợi ích của mỗi tập đoàn tư bản, do vậy luôn luôn diễn ra những cuộc đấu tranh lúc công khai, lúc ngấm ngầm.

Trong những năm gần đây, giữa họ đã và đang có những điều chỉnh lợi ích nhất định nhằm xoa dịu những xung đột vốn có của chủ nghĩa tư bản. Động thái đó còn có thể tiếp diễn do những nguyên nhân khách quan và chủ quan, song giữa họ không tránh khỏi mâu thuẫn, nhiều khi rất gay gắt.

 Hiện nay, nổi lên mâu thuẫn giữa ba trung tâm kinh tế, chính trị hàng đầu của thế giới tư bản là Mỹ - Tây Âu - Nhật Bản. Trong đó, Mỹ đóng vai trò nổi bật là siêu cường trên thế giới, có sức mạnh vượt trội cả về kinh tế và quân sự. Mỹ ra sức phát huy vai trò ảnh hưởng, tìm cách khống chế các nước, kể cả Tây Âu và Nhật bản, hòng làm bá chủ thế giới. Tây Âu và Nhật Bản cũng tìm mọi cách để phát triển thành siêu cường kinh tế, vừa là bạn hàng, đồng minh của Mỹ vừa là đối trọng của Mỹ, vị thế quốc tế không kém Mỹ, có tham vọng là những cực khác trong một trật tự thế giới đa cực. Đồng thời, giữa các tập đoàn tư bản trong các nước tư bản chủ nghĩa cũng nổi lên nhiều mâu thuẫn về lợi ích kinh tế và quyền lực chính trị.

Ngoài những mâu thuẫn trên, thế giới hiện nay còn chứa đựng nhiều mâu thuẫn khác mang tính toàn cầu đòi hỏi phải giải quyết. Môi trường sinh thái, bùng nổ dân số, đói nghèo, bệnh tật, xung đột dân tộc, tôn giáo, khủng bố... đang đe dọa các dân tộc và các quốc gia không phân biệt chế độ chính trị xã hội. Do vậy, quá trình đi lên chủ nghĩa xã hội trên thế giới còn quanh co phức tạp.