Báo chí trong thời đại của chúng ta: Nhìn từ nguyên lý Tôn chỉ mục đích!

Mấy ngày nay, vấn đề báo chí, nhất là các tạp chí bị lên án sai tôn chỉ mục đích, phóng viên, nhà báo lộng hành, đe nẹt, ăn chặn tiền doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân... đang hết sức nóng bỏng. Thậm chí, có chuyên gia còn đưa ra các "khái niệm" mới liên quan tới nghề báo nghe rất hãi hùng: "hổ báo, cáo chồn", "mắt cú, lòng đen, bút chém, túi đầy"... Chưa bao giờ như lúc này, hoạt động báo chí trở lên phức tạp như bây giờ! Từ ý thức tới hành động. Nhận thức thay đổi hành vi, tạo ra hành động đúng đắn để thay đổi thực tế, đem tới một xã hội văn minh, tiến bộ hơn. Thế mà, một bộ phần những người làm công tác tư tưởng, hoạt động trên mặt trận tư tưởng lại như vậy thử hỏi: Sứ mệnh, chức năng của báo chí sẽ đi đâu về đâu?

1. Hiểu thế nào về tôn chỉ mục đích? Tôn chỉ mục đích lớn nhất của báo chí là phụng sự đất nước, phụng sự dân tộc, vì tiến bộ, công bằng, dân chủ, văn minh. Báo chí hoạt động dưới sự lãnh đạo toàn diện của Đảng và theo pháp luật của Nhà nước. Nền báo chí Việt Nam là nền báo chí cách mạng. Việc gì có lợi cho dân, cho nước, cho sự nghiệp cách mạng thì báo chí làm. Việc gì có hại cho lợi ích chung thì bị dẹp bỏ và cũng bị chính độc giả lên án, loại bỏ. Đó là tôn chỉ mục đích bao quát nhất của các cơ quan báo chí. Tuỳ theo sức của mình mà đóng góp, nỗ lực và tận hiến không ngừng. Không có sự mặc cả "Nhà nước phải tài trợ kinh phí". Hàng trăm cơ quan báo chí, hàng chục nghìn người làm báo vẫn ngày đêm miệt mài như con kiến chăm chỉ trên hành trình truyền tải thông tin đến độc giả. Cuộc sống có thể thiếu thốn vật chất nhưng không thể thiếu thông tin báo chí. Báo chí cũng có nhiều đóng góp vào công cuộc chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí, góp phần xây dựng chỉnh đốn Đảng. Đó là công sức to lớn của báo chí trong những năm qua. Theo giấy phép, mỗi cơ quan báo chí có một tôn chỉ, mục đích riêng. Điều này cũng được quy định trong Luật Báo chí 2016. Thiết nghĩ, tôn chỉ mục đích riêng của mỗi cơ quan báo chí xuất phát từ chức năng, nhiệm vụ của cơ quan chủ quản. Bởi, cơ quan báo chí ra đời trước hết là yêu cầu thực tế của mỗi cơ quan chủ quản. Vậy mặc nhiên, tờ báo, tạp chí đó phải ưu tiên nhiệm vụ thông tin để cơ quan chủ quản hoạt động thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ của mình. Như Báo Tiền phong, thì ưu tiên hàng đầu là tuyên truyền, cổ vũ, phát triển hoạt động Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh…

2. Cần tăng cường pháp chế đối với hoạt động báo chí:

Chúng ta đã có Luật Báo chí 2016 về điều kiện hoạt động của cơ quan báo chí như nhân sự, kinh phí... Chúng ta cũng đã có Nghị định về mức trần, sàn nhuận bút.

Có lẽ, đã đến lúc, cần làm nghiêm về các quy định này. Nếu không đủ kinh phí nuôi bộ máy, in ấn, phát hành, trả lương, nhuận bút, bảo hiểm thì kiên quyết đình chỉ hoạt động cơ quan báo chí đó.

Muốn làm báo thì phải chứng minh năng lực tài chính, phải ký quỹ tại ngân hàng với số tiền nhất định.

Làm được như thế, chắc chắn ngăn chặn được tình trạng "vàng thau lẫn lộn", xa rời tôn chỉ mục đích, chức năng báo chí, chỉ chăm chăm làm mọi cách để có tiền quảng cáo, có doanh thu...