Dân chủ và thực hiện dân chủ hiện nay

 

Dân chủ là một giá trị xã hội (giá trị nhân văn) phản ánh những quyền cơ bản của con người; là một hình thức tổ chức nhà nước của giai cấp cầm quyền, một chế độ chính trị - xã hội mà ở đó những quyền cơ bản của con người (tự do, bình đẳng, tôn trọng sự thống nhất trong đa dạng…) được pháp luật thừa nhận và bảo vệ; đồng thời những quyền này được thể chế thành các nguyên tắc (quyền lực thuộc về nhân dân, mọi người đều bình đẳng trước pháp luật, thiểu số phục tùng đa số, quyền tự do tư tưởng, ý chí hành động, bầu cử tự do và công bằng…) để quy định quyền lợi, trách nhiệm của nhân dân đối với nhà nước, cộng đồng và ngược lại. “Dân chủ” ra đời từ thời nhà nước thành bang Aten cổ đại. Dân chủ là phạm trù chính trị, gắn liền với chính trị. Dân chủ phản ánh địa vị, vai trò của nhân dân trong quan hệ giữa con người với quyền lực chính trị, trong đó nhân dân là chủ và làm chủ trên mọi lĩnh vực của xã hội; mọi công dân đều có quyền tự do, bình đẳng. Hồ Chí Minh: “Dân là chủ” là muốn nói đến vị thế, quyền lực của nhân dân trong bộ máy nhà nước; vai trò của nhân dân trong quản lý xã hội. Người nói: “Nước ta là nước dân chủ, địa vị cao nhất là dân, vì dân là chủ”.