Đã gần 180
năm kể từ khi còn là “bóng ma ám ảnh châu Âu” và trong suốt quá trình phát
triển của mình, Chủ nghĩa Mác luôn vấp phải sự chống phá quyết liệt của những
quan điểm phi mác-xít nói chung, của chủ nghĩa cơ hội trong phong trào cộng sản
và công nhân quốc tế nói riêng.
Do vậy,
Karl Marx và những người đồng chí của mình đã phải tiến hành cuộc đấu tranh
quyết liệt chống lại các chủ nghĩa cơ hội dưới mọi màu sắc. Cuộc đấu tranh đó
có ý nghĩa lý luận và thực tiễn to lớn, đồng thời đã để lại những bài học kinh
nghiệm quý báu cho Đảng ta trong cuộc đấu tranh chống lại những biểu hiện cơ
hội chủ nghĩa hiện nay.
Cuộc
"đấu tranh sống mái"
Chủ nghĩa
cơ hội ra đời đã gây ra những tác hại rất lớn đối với sự nghiệp cách mạng của
giai cấp công nhân. Chính những tác động tiêu cực của chủ nghĩa cơ hội nên Karl
Marx và những người đồng chí của mình đã phải tiến hành cuộc “đấu tranh sống
mái” chống lại chủ nghĩa cơ hội dưới nhiều màu sắc khác nhau như: Chủ nghĩa
Proudhon, Lassalle, Bakunin... để phong trào công nhân quốc tế mau chóng hồi
phục và phát triển.
Thứ nhất,
đấu tranh chống Chủ nghĩa Proudhon. Chủ nghĩa Proudhon là chủ nghĩa cải lương
và trào lưu vô chính phủ lưu hành trong phong trào công nhân Pháp từ những năm
40 đến những năm 90 của thế kỷ 19, đại biểu là P.J.Proudhon. Đứng trên lập
trường của tầng lớp tiểu tư sản, Proudhon kịch liệt phản đối các cuộc đấu tranh
của giai cấp công nhân chống lại chế độ tư bản. Ông đã ảo tưởng cải tạo xã hội
một cách hòa bình và đưa ra tư tưởng cải cách dần dần từ bên trên. Với những
quan điểm của mình, Chủ nghĩa Proudhon đã gây trở ngại nghiêm trọng cho sự
truyền bá chủ nghĩa xã hội khoa học trong phong trào cộng sản, công nhân quốc
tế lúc bấy giờ. Trước tình hình đó, Karl Marx đã viết nhiều tác phẩm: "Bản
thảo kinh tế-triết học" (1844), "Hệ tư tưởng Đức" (1846),
"Sự khốn cùng của triết học" (1847), "Bàn về Proudhon"
(1865)... phê phán nghiêm khắc lý luận vô sách lược của Chủ nghĩa Proudhon.
Karl Marx trình bày những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa xã hội khoa học, phê
phán lý luận “cách mạng xã hội” của Chủ nghĩa Proudhon. Karl Marx đã chỉ ra sự
ảo tưởng trong việc cải tạo xã hội một cách hòa bình và chứa đầy mâu thuẫn về
mặt lý luận của Proudhon. Trong khi phê phán Proudhon, Karl Marx đã lập luận
học thuyết đấu tranh giải phóng giai cấp vô sản, đó là sự thống nhất giữa đấu
tranh kinh tế và đấu tranh chính trị nhằm cải thiện đời sống sinh hoạt vật chất
tiến tới giải phóng bản thân, lật đổ nền thống trị của giai cấp tư sản. Cuộc
đấu tranh của những người sáng lập Chủ nghĩa Mác chống chủ nghĩa vô chính phủ
của Proudhon kéo dài suốt mấy chục năm, tới khi Công xã Paris thất bại mới
triệt để xóa bỏ được nó. Và từ đây, chủ nghĩa cơ hội Proudhon đã không còn ảnh
hưởng gì trong phong trào cộng sản và công nhân quốc tế.
Thứ hai,
đấu tranh chống Chủ nghĩa Lassalle. Chủ nghĩa Lassalle hình thành ở nước Đức
vào những năm 60 của thế kỷ 19, là trào lưu cơ hội chủ nghĩa mà đứng đầu là
F.Lassalle (1825-1864). Đây là một trào lưu cơ hội chủ nghĩa có ảnh hưởng xấu
đến sự phát triển của phong trào công nhân Đức và phong trào công nhân quốc tế.
Bên cạnh việc tuyên truyền cái gọi là “quy luật sắt về tiền công”, Lassalle cổ
vũ cho quan điểm duy tâm chủ nghĩa về nhà nước, kêu gọi thực hiện chủ nghĩa xã
hội thông qua quyền phổ thông đầu phiếu, biến nhà nước chuyên chế Phổ thành
“nhà nước tự do”, sau đó, nhà nước ấy sẽ đem tiền của dùng vào chiến tranh để
xây dựng các hợp tác xã, làm cho công nhân thoát khỏi nghèo khổ. Tư tưởng của
F.Lassalle thực tế là thỏa hiệp và theo đuôi giai cấp tư sản. Karl Marx đã viết
tác phẩm "Phê phán Cương lĩnh Gotha"(1875), phê phán những sai lầm
thỏa hiệp, hữu khuynh vô nguyên tắc của những người lãnh đạo Đảng Dân chủ xã
hội Đức, vạch trần bản chất cơ hội, cải lương của phái Lassalle. Karl Marx đã
vạch trần tính chất sai lầm và phản động của F.Lassalle trên nhiều vấn đề;
trong đó, ông phê phán luận điểm nhảm nhí về “nhà nước tự do” dựa theo quan
điểm siêu giai cấp của Lassalle. Cũng thông qua cuộc đấu tranh này, Karl Marx
đã phát triển lý luận về hình thái kinh tế-xã hội cộng sản chủ nghĩa, làm nổi
bật tính tất yếu, vai trò lịch sử của chuyên chính vô sản và phát triển thêm
một bước học thuyết về nhà nước.
Thứ ba, đấu
tranh chống chủ nghĩa vô chính phủ Bakunin. Chủ nghĩa Bakunin là một trào lưu
tư tưởng chính trị tiểu tư sản và chủ nghĩa vô chính phủ có ảnh hưởng rộng rãi
nhất trong phong trào cộng sản và công nhân quốc tế vào những năm 70 của thế kỷ
19. Bakunin đòi xóa bỏ mọi hình thức chính quyền, kể cả chuyên chính vô sản
bằng các cuộc bạo động có tính chất âm mưu; khước từ mọi hoạt động chính trị
của giai cấp công nhân... Cuộc đấu tranh của Karl Marx chống lại tư tưởng cơ
hội tiểu tư sản và vô chính phủ của Bakunin được đưa lên hàng đầu trong Quốc tế
I. Karl Marx đã chỉ ra tư tưởng của Bakunin là “sai lầm về mặt lý luận và phản
động về mặt thực tiễn”, dẫn giai cấp công nhân đi theo chủ nghĩa cải lương. Ông
chỉ ra rằng không thể thủ tiêu chủ nghĩa tư bản bằng việc xóa bỏ quyền thừa kế
mà phải sử dụng chuyên chính vô sản. Thông qua sự đấu tranh quyết liệt của
mình, Karl Marx đã đánh bại Chủ nghĩa Bakunin và năm 1872 khai trừ Bakunin ra
khỏi Quốc tế I, đồng thời đưa Chủ nghĩa Mác phát triển lên một tầm cao mới
trong lý luận về nhà nước chuyên chính vô sản.
Có thể nói,
Karl Marx đã tiến hành cuộc đấu tranh triệt để chống lại chủ nghĩa cơ hội trong
những năm 1844-1873 và đã bác bỏ gần như toàn bộ học thuyết cơ hội trong giai
đoạn đầu của phong trào cộng sản và công nhân quốc tế. Cuộc đấu tranh này có ý
nghĩa lý luận và thực tiễn sâu sắc, góp phần đưa phong trào công nhân quốc tế
phát triển đúng hướng. Đồng thời còn tạo ra một bước phát triển vượt bậc của hệ
tư tưởng vô sản, ngày càng khẳng định tính đúng đắn, khoa học của học thuyết
này, tạo cơ sở vững chắc cho những thắng lợi của các cuộc cách mạng vô sản sau
này.
Những vấn
đề đặt ra đối với đấu tranh chống tư tưởng, biểu hiện cơ hội chủ nghĩa ở Việt
Nam hiện nay
Trong Đảng
ta hiện nay chưa có chủ nghĩa cơ hội như thời của Karl Marx, tức là chưa có
những trào lưu tư tưởng, học thuyết hay một tổ chức công khai đối lập với Đảng,
tuy nhiên, những tư tưởng, biểu hiện cơ hội chủ nghĩa xuất hiện dưới những mức
độ, tính chất khác nhau. Biểu hiện cơ hội chủ nghĩa ở trong Đảng ta thể hiện
dưới những dạng cơ hội chính trị và cơ hội thực dụng mà Hội nghị lần thứ tư Ban
Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XII) chỉ ra đó là 27 biểu hiện suy thoái về tư
tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, các biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển
hóa” trong nội bộ. Những tư tưởng, biểu hiện cơ hội chủ nghĩa đã và đang làm
giảm sút năng lực lãnh đạo, năng lực cầm quyền, sức chiến đấu của các tổ chức
đảng, đe dọa tới sự tồn vong của chế độ. Do vậy, kế thừa những bài học, kinh
nghiệm từ cuộc đấu tranh của Karl Marx chống chủ nghĩa cơ hội, để có thể ngăn
chặn, đẩy lùi những biểu hiện cơ hội chủ nghĩa ở nước ta hiện nay, cần phải tập
trung giải quyết những vấn đề sau:
Một là, cần
giáo dục, nâng cao nhận thức, trách nhiệm cho đội ngũ cán bộ, đảng viên và quần
chúng nhân dân trong đấu tranh chống những tư tưởng, biểu hiện cơ hội chủ
nghĩa. Cho dù các phần tử cơ hội chủ nghĩa dưới nhiều màu sắc, song chúng đều
có một trong 27 biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống,
“tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”. Do đó, cần tuyên truyền, giáo dục để đội ngũ
cán bộ, đảng viên và nhân dân phát hiện ra những phần tử cơ hội chủ nghĩa trong
Đảng, thấy rõ tác hại của chúng, trên cơ sở đó, nâng cao trách nhiệm trong đấu
tranh phòng, chống những phần tử cơ hội chủ nghĩa, góp phần xây dựng Đảng và hệ
thống chính trị trong sạch vững mạnh.
Hai là,
phải có thái độ đấu tranh dứt khoát, kiên quyết, triệt để, không khoan nhượng
với những tư tưởng, biểu hiện cơ hội chủ nghĩa. Các phần tử cơ hội chủ nghĩa
như những “ung nhọt”, “vi trùng rất độc”, “khối u ác tính”; là một tai họa hiển
nhiên, do vậy, toàn Đảng cần đấu tranh chống lại chúng ở mọi nơi, mọi lúc; trên
tất cả lĩnh vực; không cho chúng cơ hội trở thành một chủ nghĩa, một trào lưu
tư tưởng có ảnh hưởng lớn tới sự nghiệp cách mạng. Cần phải có thái độ rõ ràng,
đấu tranh một cách kịp thời, triệt để, dứt khoát, không cho chúng có “mảnh đất”
để tồn tại. Kiên quyết xử lý, loại bỏ chúng dù ở bất cứ vị trí nào, cần “tẩy
rửa chất mủ ấy đi càng nhanh và càng kỹ chừng nào càng tốt chừng nấy, dù cho
việc mổ xẻ ấy có làm cho ta phải tạm thời chịu đau đớn kịch liệt đi nữa”.
Ba là, xác
định nội dung, phương pháp, hình thức phù hợp để đấu tranh hiệu quả với các
biểu hiện cơ hội chủ nghĩa. Cuộc đấu tranh chống các phần tử cơ hội chủ nghĩa
phải được tiến hành trên mọi mặt trận, ở mọi nơi, từ đấu tranh lý luận đến đấu
tranh thực tiễn. Nâng cao chất lượng công tác tư tưởng lý luận, đẩy mạnh tổng
kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận. “Tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của
Đảng, kiên quyết và thường xuyên đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù
địch, cơ hội chính trị; đấu tranh, ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng
chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”
trong nội bộ”. Kết hợp chặt chẽ giữa nâng cao chất lượng giáo dục, rèn luyện
đội ngũ đảng viên với thực hiện nghiêm túc các khâu, các bước trong công tác
cán bộ, thực hiện tốt công tác bảo vệ chính trị nội bộ. Kết hợp chặt chẽ giữa
tự phê bình và phê bình trong nội bộ với công tác kiểm tra, giám sát của cấp
ủy, ủy ban kiểm tra các cấp, sự giám sát của các phương tiện thông tin đại chúng,
của quần chúng nhân dân và công tác thanh tra, điều tra, xét xử của các cơ quan
chức năng. Qua đó kịp thời phát hiện, ngăn chặn, loại bỏ những phần tử cơ hội
chủ nghĩa “luồn sâu, leo cao” vào trong bộ máy của Đảng.
Nói tóm
lại, cuộc đấu tranh chống chủ nghĩa cơ hội của Karl Marx đã để lại những ý
nghĩa cả về lý luận và thực tiễn hết sức sâu sắc, trong đó chỉ dẫn cho cuộc đấu
tranh phòng, chống những tư tưởng, biểu hiện cơ hội chủ nghĩa trong Đảng ta
hiện nay. Để đấu tranh chống các phần tử cơ hội chủ nghĩa đòi hỏi cần phải xây
dựng Đảng trong sạch vững mạnh cả về chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức và
cán bộ, không ngừng nâng cao năng lực lãnh đạo, năng lực cầm quyền và sức chiến
đấu của Đảng. Có như vậy, Đảng mới tăng cường “sức đề kháng” và đủ sức loại bỏ
được những phần tử cơ hội chủ nghĩa ra khỏi bộ máy.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét