VẤN ĐỀ DÂN TỘC THEO TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH

Dịp 19/5 vừa qua, nhân kỷ niệm 130 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu của dân tộc Việt Nam, các thế lực thù địch lại tiếp tục chống phá nhằm "hạ bệ thần tượng". Một số quan điểm cho rằng Hồ Chí Minh theo chủ nghĩa dân tộc. Thực chất đây là âm mưu chống phá của các thế lực thù địch, nhằm xuyên tạc bản chất cách mạng và khoa học của tư tưởng Hồ Chí Minh, hòng làm lu mờ hình ảnh Hồ Chí Minh trong tâm khảm mỗi người dân Việt Nam.

Trên nền tảng chủ nghĩa yêu nước và giá trị truyền thống Việt Nam, từ tinh hoa triết học và giá trị văn hóa Đông - Tây, Hồ Chí Minh đã tiếp thu chủ nghĩa Mác - Lênin không phải theo lối giáo điều, dập khuôn mà là sự chắt lọc và hòa quyện những tinh hoa của chủ nghĩa Mác - Lênin với thực tiễn cách mạng Việt Nam. Đó là nhân tố cơ bản quyết định đến sự hình thành và phát triển tư tưởng Hồ Chí Minh.

Vấn đề dân tộc trong tư tưởng Hồ Chí Minh không phải là vấn đề dân tộc nói chung, mà là vấn đề dân tộc thuộc địa ở một nước cụ thể là nước Việt Nam đang bị thực dân Pháp áp bức, bóc lột. Vì vậy, thực chất vấn đề dân tộc mà Người đề cập đến là vấn đề đấu tranh giải phóng của các dân tộc thuộc địa nhằm thủ tiêu sự thống trị của nước ngoài, giành độc lập dân tộc, xoá bỏ áp bức, bóc lột thực dân, thực hiện quyền dân tộc tự quyết, thành lập nhà nước dân tộc độc lập.

Tư tưởng Hồ Chí Minh về vấn đề dân tộc được thể hiện:

Độc lập tự do là quyền thiêng liêng, bất khả xâm phạm của các dân tộc.

Độc lập tự do là khát vọng, là mục đích của tất cả các quốc gia trên thế giới. Tuy nhiên, trong quá trình tồn tại và phát triển, những nước lớn luôn muốn chà đạp lên độc lập của các nước khác, luôn muốn biến các dân tộc khác thành thuộc địa của chúng. Trong hoàn cảnh đó người dân thuộc địa không có bất kỳ một quyền nào kể cả quyền sống, quyền quyết định tính mạng. Tại Đại hội Tua (30/12/1920), sau khi bỏ phiếu tán thành việc ra nhập Quốc tế Cộng sản, trả lời người tốc ký Đại hội, Nguyễn Ái Quốc đã khẳng định: “Tự do cho đồng bào tôi, độc lập cho Tổ quốc tôi, đấy là tất cả những điều tôi muốn, đấy là tất cả những điều tôi hiểu”

Ở các nước đang đấu tranh giành độc lập, chủ nghĩa dân tộc là một động lực to lớn.

Quan điểm này đã được Nguyễn Ái Quốc khẳng định từ rất sớm. Cuối năm 1924, trong Báo cáo về Bắc kỳ, Trung kỳ và Nam kỳ, Người viết: “Chủ nghĩa dân tộc là một động lực lớn của đất nước”[1]. Chủ nghĩa dân tộc mà Người nói đến ở đây là chủ nghĩa yêu nước và tinh thần dân tộc chân chính của nhân dân Việt Nam đã được hun đúc qua hàng nghìn năm lịch sử, vốn là một động lực tinh thần vô giá trong các cuộc đấu tranh chống ngoại xâm, bảo vệ độc lập dân tộc. Nó hoàn toàn khác về bản chất so với chủ nghĩa dân tộc sô vanh nước lớn, chủ nghĩa dân tộc hẹp hòi của giai cấp phong kiến, tư sản mà đã từng bị lịch sử lên án. Từ vị trí của người dân thuộc địa và truyền thống dân tộc Việt Nam, Nguyễn Ái Quốc đánh giá cao sức mạnh của chủ nghĩa dân tộc với ý nghĩa là chủ nghĩa yêu nước và tinh thần dân tộc chân chính. Đó là một động lực lớn góp phần đưa sự nghiệp cách mạng giải phóng thuộc địa đi tới thắng lợi. Mục tiêu là giải phóng dân tộc, giải phóng giai cấp và giải phóng con người; là độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội. Đây là mục tiêu nhất quán và xuyên suốt trong tư tưởng Hồ Chí Minh. Trong Chánh cương sách lược vắn tắt năm 1930, Người viết: “Chủ trương làm tư sản dân quyền cách mạng và thổ địa cách mạng để đi tới xã hội cộng sản”[2]. Lực lượng cách mạng là toàn dân dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam.

Mối quan hệ giữa vấn đề dân tộc và giai cấp.

Khi đến với chủ nghĩa Mác - Lênin, xác định con đường giải phóng dân tộc theo con đường cách mạng vô sản, nghĩa là Hồ Chí Minh đã tiếp thu lý luận về giai cấp và đấu tranh giai cấp của chủ nghĩa Mác - Lênin, thấy rõ mối quan hệ giữa dân tộc và giai cấp, giữa cách mạng giải phóng dân tộc và cách mạng vô sản.

Nhưng xuất phát từ thực tiễn dân tộc thuộc địa, Hồ Chí Minh đã vận dụng sáng tạo và phát triển những quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin về vấn đề dân tộc và cách mạng giải phóng dân tộc. Người cho rằng, trong hoàn cảnh dân tộc mất độc lập, tự do, Nhân dân Việt Nam bao giờ cũng đặt quyền lợi dân tộc, quyền lợi đất nước lên trên quyền lợi giai cấp và lợi ích bộ phận phải phục tùng lợi ích dân tộc. Người cho rằng, quyền lợi dân tộc và quyền lợi giai cấp là thống nhất, quyền lợi dân tộc không còn, thì quyền lợi mỗi giai cấp, mỗi bộ phận trong dân tộc cũng không thực hiện được. Do đó, phải kết hợp nhuần nhuyễn và giải quyết hài hòa vấn đề dân tộc và vấn đề giai cấp, quyền lợi dân tộc và quyền lợi quốc tế trên phạm vi quốc tế cũng như trong quốc gia dân tộc Việt Nam. Đồng thời luôn đấu tranh cho độc lập, tự do của dân tộc Việt Nam, và các dân tộc trên thế giới.

Như vậy, Tư tưởng Hồ Chí Minh về vấn đề dân tộc vừa mang tính khoa học đúng đắn, vừa có tính cách mạng sâu sắc thể hiện sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa dân tộc và giai cấp, chủ nghĩa yêu nước chân chính với chủ nghĩa quốc tế trong sáng, độc lập cho dân tộc mình đồng thời độc lập cho tất cả các dân tộc. Tư tưởng này là sự kế thừa, bổ sung phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin về vấn đề dân tộc vào điều kiện cụ thể ở Việt Nam và đã được thực tiễn cách mạng Việt Nam chứng minh là hoàn toàn đúng đắn.

---

[1] Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb CTQG, Hà Nội 2011, tập.1, tr.511.

[2] HCM: Toàn tập, Nxb. CTQG, H. 2011, tập.3, tr.1.