Từ dịch bệnh COVID-19 đến “dịch” thông tin trên truyền thông xã hội là một tác động “kép” rất cần phân tích thấu đáo từ phương diện xã hội học

“Dịch thông tin” ở đây được hiểu là các tin giả, tin đồn. Chúng ta từng chứng kiến “dịch thông tin” có thể bóp méo các quy trình chính trị, thao túng thị trường tài chính,... và nay tiếp tục chứng kiến khả năng, mức độ gây hại cho sức khỏe con người. Ngay từ thời kỳ đầu của đại dịch COVID-19, những thông tin dạng đồn thổi đã xuất hiện tại Việt Nam. Lợi dụng khả năng ẩn danh trên mạng xã hội, một số cá nhân đã đăng tải thông tin bịa đặt, thiếu chính xác về tình hình dịch bệnh. Tin giả, tin đồn có thể tạo ra sự hoảng loạn của số đông, dễ dẫn đến nguy cơ làm cho dịch bệnh tăng theo cấp số nhân. Chẳng hạn, việc mua vét, tích trữ khẩu trang, dung dịch sát trùng ở ngoài vùng dịch, những nơi ít bị dịch bệnh đe dọa, khiến cho những người có nhu cầu thực sự trong vùng dịch lại không thể tiếp cận, để áp dụng các phương pháp phòng dịch tối thiểu và cơ bản. Hoặc việc tụ tập đông người mua hàng sẽ tạo điều kiện cho dịch bệnh lây lan. “Dịch thông tin” tác động đến sự kỳ thị của cộng đồng với những cá nhân liên quan đến COVID-19, thậm chí kỳ thị cả đội ngũ thầy thuốc, nhân viên ngành hàng không..., đặc biệt dễ khiến người bị nhiễm bệnh giấu bệnh, không dám khai báo, dẫn đến khó kiểm soát dịch bệnh. Thậm chí, những kẻ thiếu thiện chí còn bịa đặt, vu cáo rằng cơ quan chức năng che giấu thông tin; hay cho rằng Việt Nam vi phạm nhân quyền nhằm thực hiện mưu đồ chính trị đen tối…