Giải pháp nào để nâng cao sức đề kháng trước các quan điểm sai trái, thù địch trên mạng internet hiện nay?

Mạng internet và các tiện ích, công nghệ của nó đã và đang phát triển với tốc độ nhanh chưa từng có trong lịch sử. Kéo theo sự phát triển đó là quá trình phát triển mạnh mẽ của báo, tạp chí, trang tin điện tử, đặc biệt là các mạng xã hội. Tất nhiên đi liền với nó là tính chất hai mặt, bao gồm cả tích cực và tiêu cực.

 

 Ảnh minh họa

Mặt tích cực là sự phong phú, đa dạng, nhiều màu, nhiều vẻ của các thông tin được cập nhật liên tục với lượng dữ liệu khổng lồ, giúp ích cho công chúng khai thác, tìm kiếm thông tin. Mặt tiêu cực của nó là các thông tin xấu độc, trong đó rất đáng quan ngại là các quan điểm sai trái, thù địch, chống phá Đảng và chế độ. Với tính đặc thù tự bản thân mạng internet khó có thể kiểm soát, ngăn chặn các thông tin xấu độc.

Cũng như cơ thể con người, nếu con người ta khỏe mạnh, cường tráng, có thể đủ sức “đề kháng”, “tự miễn dịch” được các dịch cúm, đẩy lùi được các bệnh tật nguy hiểm. Vì vậy, cách tốt nhất là tạo sức đề kháng cho công chúng, cộng đồng mạng trước các thông tin xấu độc, để mỗi công dân đủ thông tin, tri thức, đủ năng lực để nhận thức, nhận diện sự đúng - sai, xấu độc của từng thông tin trên mạng xã hội. Từ đó, mỗi công dân mạng chủ động, tự giác, phản ứng, đấu tranh, phản bác kịp thời với các quan điểm sai trái phát tán trên mạng internet.

Vậy làm thế nào để nâng cao sức “đề kháng” trước các quan điểm sai trái, thù địch trên mạng internet? Trong khuôn khổ bài viết này, có thể tiếp cận vấn đề dưới góc độ tuyên truyền ở ba giải pháp trọng tâm sau:

1. Tăng cường tuyên truyền, giúp cộng đồng mạng nhận diện rõ bản chất của các quan điểm sai trái, thù địch

Một trong những phương thức hoạt động “diễn biến hòa bình”  được các thế lực thù địch tiến hành đối với Việt Nam hiện nay là tận dụng công cụ thông tin hiện đại - mạng internet, tiến hành chống phá trên lĩnh vực tư tưởng, văn hóa. Trong đó, phương thức truyền bá các quan điểm sai trái về tư tưởng chính trị trên mạng internet nhằm chống phá chế độ xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam được các thế lực thù địch triệt để sử dụng.

Mỗi dịp đất nước có những sự kiện chính trị mang tính lịch sử, bước ngoặt như Đại hội Đảng toàn quốc, bầu cử Quốc hội, hội nghị Ban Chấp hành Trung ương…, các thế lực thù địch coi đây là cơ hội vàng đề tung các thông tin xấu độc, các quan điểm sai trái, thù địch hòng kích động “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ. Những năm gần đây và đặc biệt thời điểm hiện nay, càng gần đến thời điểm tổ chức đại hội Đảng các cấp, tiến tới Đại hội XIII của Đảng, các thế lực thù địch, cơ hội chính trị lại điên cuồng, ráo riết chống phá, phát tán trên mạng xã hội với số lượng khổng lồ các thông tin xấu độc.

Có thể nói rằng chưa bao giờ các thế lực phản động lại ráo riết, điên cuồng chống phá ta như thời điểm này. Thể hiện rõ nhất là chúng tung lên mạng với số lượng rất lớn thông tin sai trái, thù địch. Tính chất phản động, mục tiêu chống phá thể hiện rõ ở một số nội dung trọng điểm như: xuyên tạc, phủ định nền tảng tư tưởng của Đảng ta - chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; xuyên tạc, bôi nhọ nhân sự cấp cao và chia rẽ đoàn kết nội bộ nhằm làm giảm niềm tin của nhân dân với sự lãnh đạo của Đảng.

Nhiệm vụ của báo chí chính thống là tạo dòng thông tin chủ đạo, chi phối để cộng đồng mạng nhận diện rõ bản chất các quan điểm sai trái trên mạng internet. Làm cho mỗi cán bộ, đảng viên và nhân  dân - với tư cách công dân mạng có thể nhận thức, nhận diện thông tin xấu độc, hiểu rõ thế nào là quan điểm sai trái? Thế nào là quan điểm thù địch. Khi đã nhận thức đúng - sai của thông tin xấu - độc, sai trái, thù địch thì mỗi công dân mạng sẽ có nhãn quan chính trị, tự giác phòng chống và chủ động đấu tranh, bác bỏ các quan điểm sai trái, thù  địch.

Vì vậy, báo chí phải trực diện, phân tích, làm  rõ nội hàm, bản  chất quan điểm sai trái, quan  điểm thù địch. Đối với quan điểm sai trái, trước hết là bản thân tự nó đã chứa đựng những quan điểm sai lầm về thực tiễn và khoa học... Tính chất của sai trái có thể do nguyên nhân hạn chế về trình độ nhận thức quy định, do đó có nơi, có lúc, chủ thể của nó không hoàn toàn là những kẻ thù địch. Đối với quan điểm thù địch, tự bản thân nó đã chứa đựng những quan điểm sai trái, đối lập về lợi ích và lập trường giai cấp và chủ thể của nó thường là những kẻ đối lập về lập trường tư tưởng và đối lập về lợi ích giai cấp, quốc gia, dân tộc. Tuy nhiên trong thực tế, việc phân định giữa sai trái và thù địch không hề đơn giản do tính chất phức tạp,  thủ đoạn tinh vi từ nội dung của các thông tin xấu độc. Vì thế, trong thực tiễn hiện nay, chúng ta thường sử dụng định ngữ kép là “sai trái, thù địch” để chỉ các quan điểm đối lập với tư tưởng chính trị, với nền tảng tư tưởng của Đảng. Trong trường hợp này, thuật ngữ sai trái được sử dụng để nhấn mạnh tới phương diện phản khoa học, phi thực tiễn của loại quan điểm trên. Còn khi dùng thuật ngữ thù địch là để nhấn mạnh tới sự đối lập về lợi ích, lập trường giai cấp công nhân – dân tộc Việt Nam. Từ cách tiếp cận đó, có thể giải thích, làm rõ bản chất để mỗi công dân mạng nhận diện cuộc đấu tranh chống các quan điểm sai trái trên mạng internet là một phương thức đấu tranh tư tưởng, đấu tranh ý thức hệ trong điều kiện mới - các thế lực thù địch lợi dụng mạng công nghệ thông tin hiện đại, mạng internet để truyền bá các quan điểm sai trái, thù địch, chống phá chế độ xã  hội chủ nghĩa ở nước ta.

Để các công dân mạng nhận diện rõ bản chất sai trái, thù địch của các thông tin xấu độc phát tán trên mạng, báo chí chính thống cần phân tích, làm rõ ở từng cấp độ thông tin khác nhau. Có những hệ thống thông tin ở mức độ tổng quan, phân tích bài bản âm mưu, thủ đoạn khái quát từ hệ thông các quan điểm sai trái, thù địch. Có những thông tin phân tích trực diện, cụ thể, kịp thời đối với từng loại thông tin sai trái, thù địch.

Vì vậy, báo chí chính thống cần trang bị tri thức cho cộng đồng mạng nhân diện rõ mục tiêu của các thế lực phản động là nhằm làm tan rã niềm tin của nhân dân đối với sự lãnh đạo của Đảng ta, kích động nội bộ “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” hòng chuyển hóa chế độ. Làm rõ phương thức, thủ đoạn mới nhất hiện nay của chúng. Đó là triệt để lợi dụng những “khuyết tật”, yếu kém, tham nhũng, tiêu cực, nhất là các vụ đại án lớn hiện nay để xuyên tạc, nói xấu Đảng, chế độ ta. Thủ đoạn của chúng là viện cớ những yếu kém, tiêu cực đó để “bình luận”, tham chiếu, coi đó là nguyên nhân, hệ lụy của việc níu kéo, vận dụng chủ nghĩa Mác- Lê Nin lỗi thời, lạc hậu vào con đường phát triển của Việt Nam. Cũng từ đó, các tổ chức phản động ở nước ngoài tung hứng, ra yêu sách đòi Đảng ta từ bỏ con đường đi lên chủ nghĩa xã hội, đòi đa nguyên, đa đảng.

Cần nâng cao nhận thức cho cộng đồng mạng về thủ đoạn tận dụng các tiện ích, công nghệ mới của internet của các thế lực thù địch, cơ hội chính trị để tạo các diễn đàn online, livestream. Lợi  dụng các tiện ích này để phát tán các thông tin sai trái, thù địch, lôi kéo sự tò mò của công dân mạng, nhất là lớp trẻ tham gia đối thoại trực tiếp, bình luận, dẫn dắt thông tin theo ý đồ xấu của chúng. Trong thực tế, thời gian qua không ít thông tin trên mạng thông qua các tiện ích, công nghệ mới, hiện đại trên các mạng xã hội đã gây hoài nghi, hoang mang trong xã hội, nhất là một bộ phận trí thức và thanh niên, sinh viên - đối tượng thường xuyên tiếp cận với phương tiện này. Cũng từ đó, một trong những hệ quả nguy hiểm của thủ đoạn này là gây mất phương hướng, sa sút niềm tin đối với vai trò lãnh đạo của Đảng...

2. Phát huy vai trò dẫn dắt, chi phối thông tin chính thống để cộng đồng  mạng nâng cao nhận thức, đủ sức “đề  kháng” trước các quan điểm sai trái, thù địch

Hệ thống báo chí cần tăng cường các chuyên trang, chuyên mục, đa dạng hoá các hình thức nhằm cung cấp thường xuyên cho công chúng một cách có hệ thống thông tin chính thống về chủ  nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước, những thành tựu toàn diện của đất nước dưới sự lãnh đạo của Đảng.

Theo đó, báo chí cần tăng cường tuyên truyền, cổ vũ các cấp uỷ đảng, chính quyền, đoàn thể và hệ thống chính trị vào cuộc để thực hiện tốt các nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu mà Nghị quyết 35 NQ/TW của Bộ Chính trị về tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Ðảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới. Đó là tiếp tục làm cho toàn Ðảng, toàn dân, toàn quân nhận thức ngày càng đầy đủ hơn, sâu sắc hơn những nội dung cơ bản và giá trị to lớn của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; làm cho chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh thật sự trở thành nền tảng tinh thần vững chắc của đời sống xã hội, xây dựng văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững và bảo vệ vững chắc Tổ quốc, vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh; đổi mới nâng cao chất lượng và hiệu quả công tác giáo dục chính trị, tư tưởng; đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục đối với các tầng lớp nhân dân, nhất là thế hệ trẻ, nhằm nâng cao sức đề kháng, khả năng chủ động đấu tranh, phản bác những quan điểm sai trái, thù địch.

Báo chí cần đẩy mạnh tuyên truyền để mỗi công dân mạng tin tưởng về những tiến bộ, thành tựu toàn diện của đất nước. Đây là phương thức tốt nhất để hạn chế tối đa sự lợi dụng chống phá của các thế lực phản động, cơ hội chính trị. Bởi vì, mảnh đất để các thế lực phản động, cơ hội chính trị lợi dụng là những tiêu cực, yếu kém của xã hội để xuyên tạc, chống phá. Do đó, nếu xã hội ta có cơ thể lành mạnh thì chúng khó có thể công kích, xuyên tạc, nói xấu chúng ta. Vì vậy, báo chí cần tăng cường tuyên truyền những thành tựu của công cuộc xây dựng, chỉnh đốn Đảng, đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực. Làm cho mỗi công dân mạng nhận thức sâu sắc sự lãnh đạo của Đảng đối với cuộc đấu tranh chống tham nhũng, lãng phí nhằm làm cho Đảng trong sạch, vững mạnh; việc xử lý các tội phạm trong các vụ đại án tham nhũng thể hiện rõ chủ trương chống tham nhũng không có vùng cấm, bấy kỳ người đó là ai.

Đây là cách tốt nhất để thực hiện phương châm “xây” và “chống”, trong đó lấy “xây” là chính, nhằm nhân cái đẹp, dẹp cái xấu, lấy thông tin tích cực để đẩy lùi thông tin tiêu cực, xấu độc, sai trái, thù địch. Bởi vì, trong thời đại “thế giới phẳng”, “cuộc sống số”, với tư cách là thông tin - thông tin quan điểm sai trái cũng là một dạng tài nguyên thông tin trên mạng internet. Độc giả đọc báo mạng với tư cách là công dân mạng trong một chính phủ điện tử hoàn toàn có thể chia sẻ thông tin ấy. Cấm đoán công dân khai thác thông tin là một phạm trù thật khó có thể thực hiện trong một xã hội thông tin hiện đại. Vấn đề tất yếu là chúng ta phải có những giải pháp tối ưu giảm thiểu sự truy nhập, tìm kiếm thông tin sai trái và tác động của nó đối với nhận thức của những chủ thể với tư cách đối tượng tiếp cận thông tin. Tất nhiên có nhiều giải pháp, nhưng tính khả thi của nó hiệu quả đến đâu thì điều đó thật không đơn giản. Với tính đặc thù của phương thức đấu tranh tư tưởng nói chung và đấu tranh tư tưởng trên mạng internet nói riêng, vũ khí tối ưu nhất vẫn là tạo sức đề kháng cho mỗi cư dân mạng có thể chống đỡ tác động từ thông tin, quan điểm sai trái, thù địch. Vũ khí tối ưu đó chính là cung cấp kịp thời, đầy đủ những thông tin chính thống trên mạng. Khi nhu cầu thông tin được đáp ứng, thì nhu cầu tìm đọc các thông tin không chính thống - thông tin sai trái sẽ hạn chế đi rất nhiều, ngoại trừ những cá nhân do tò mò hay các lý do khác.

3. Khơi dậy niềm tin của cán bộ, đảng viên và nhân dân vào thắng lợi của cuộc đấu tranh chống quan điểm sai trái, thù địch

Hiện nay, hiệu quả cuộc đấu tranh chống quan điểm sai trái, thù địch còn không ít hạn chế, yếu kém. Chủ yếu mới là lực lượng chuyên trách tham gia đấu tranh. Tình trạng nói chưa đi đôi với làm, thờ ơ trước tác động của các quan điểm sai trái, thù địch phát tán trên mạng còn diễn ra khá phổ biến. Vì vậy, nâng cao hiệu quả của cuộc đấu tranh này là “thuốc” đặc hiệu, là cơ sở quan trọng để lấy lại niềm tin của cộng đồng mạng. Từ niềm tin đó sẽ tạo sức đề kháng cho mỗi công dân mạng trước tác động của các quan điểm sai trái, thù địch.

Vì vậy, trong tuyên truyền, các cơ quan báo chí cần tăng cường tuyên truyền thường xuyên cuộc đấu tranh, bác bỏ quan điểm sai trái, luận điệu tuyên truyền xuyên tạc, kích động của các thế lực thù địch theo tinh thần Nghị quyết số 35-NQ/TW của Bộ Chính trị về tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Ðảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới. Đó là: “Bảo vệ nền tảng tư tưởng của Ðảng là bảo vệ Ðảng, bảo vệ Cương lĩnh chính trị, đường lối lãnh đạo của Ðảng; bảo vệ nhân dân, Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam; bảo vệ công cuộc đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế; bảo vệ lợi ích quốc gia, dân tộc; giữ gìn môi trường hòa bình, ổn định để phát triển đất nước”. Ðó là nội dung cơ bản, hệ trọng, sống còn của công tác xây dựng, chỉnh đốn Ðảng; là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu của toàn Ðảng, toàn quân, toàn dân, trong đó các cơ quan báo chí là nòng cốt; là công việc tự giác, thường xuyên của cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và đoàn thể chính trị - xã hội các cấp; của từng địa phương, cơ quan, đơn vị, của cán bộ, đảng viên, trước hết là người đứng đầu.

Để  thực hiện tốt Nghị quyết số 35-NQ/TW của Bộ Chính trị cần tuyên truyền nêu cao ý thức, trách nhiệm của mỗi cấp uỷ, chính quyền, đoàn thể, cơ quan, đơn vị, toàn thể cán bộ, đảng viên, công dân tham gia đấu tranh chống quan điểm sai trái trên mạng internet. Đồng thời tăng cường tuyên truyền, cổ vũ các tầng lớp nhân dân chủ động tiến công, tự giác đấu tranh, phản bác đối với các thông tin xấu độc, sai trái, thù địch phát tán trên mạng.

Tăng cường tuyên truyền, cổ vũ, nhằm phát huy sức mạnh của cả hệ thống chính trị tham gia đấu tranh chống quan điểm sai trái trên mạng internet. Cuộc đấu tranh chống quan điểm sai trái trên mạng internet với đối thủ nhiều khi không lộ diện, do vậy cuộc đấu tranh này rất khó khăn và phức tạp. Chính vì vậy phải có sự phối hợp chặt chẽ giữa các ban, ngành, đoàn thể; giữa Trung ương và địa phương nhằm phát huy sức mạnh tổng hợp các lực lượng trên mặt trận tư tưởng, văn hóa trong cuộc đấu tranh chống các hoạt động “diễn biến hoà bình”, chống quan điểm sai trái. Bởi vì, nếu chỉ dựa vào lực lượng chuyên trách (vốn đã mỏng) thì không thể giành thắng lợi trong cuộc đấu tranh này. Do đó phải huy động toàn xã hội, toàn dân, đặc biệt thế hệ trẻ gồm đoàn viên, thanh niên, học sinh, sinh viên tham gia cuộc đấu tranh này; khơi dậy tinh thần yêu nước, ý thức cảnh giác cách mạng, ý thức tự giác, thành hành động tích cực trong phê phán, đấu tranh chống quan điểm sai trái. Để thắng địch trong cuộc đấu tranh phức tạp này, đòi hỏi chúng ta phải tổ chức lực lượng một cách khoa học và hợp lý.

Chú trọng việc tổ chức để các đoàn thể quần chúng như đoàn thanh niên, hội cựu chiến binh, các tổ chức xã hội, nghề nghiệp... tham gia đấu tranh trên mạng internet đối với các quan điểm và hành động sai trái của các phần tử cơ hội chính trị và các thế lực thù địch. Phối hợp có hiệu quả giữa các lực lượng, binh chủng trong lĩnh vực bảo vệ an ninh tư tưởng chính trị, đặc biệt là về tư tưởng chính trị trên mạng internet.

Để làm tốt công tác tuyên truyền trong mặt trận đấu tranh này, bản thân các cơ quan báo chí cũng cần nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, phóng viên, biên tập viên trong hệ thống các cơ quan thông tin đại chúng, nhất là các tòa soạn báo, trang tin điện tử. Đảm bảo để đội ngũ những người làm báo có năng lực chuyên môn, tinh thông nghề nghiệp, vừa có đạo đức trong sáng, lập trường tư tưởng chính trị vững vàng, luôn có ý chí chiến đấu bảo vệ lý tưởng XHCN. Xây dựng hệ thống tổ chức đấu tranh chống quan điểm sai trái trên mạng internet từ Trung ương đến cấp tỉnh, thành phố, bao gồm đội ngũ cán bộ làm công tác Tuyên giáo, am hiểu về thực tiễn. Đặc biệt cần xây dựng tổ chức chuyên trách với lực lượng nòng cốt là các chuyên gia, các nhà lý luận về tư tưởng chính trị chuyên đấu tranh, phản bác các quan điểm sai trái về tư tưởng chính trị trên mạng internet, bao gồm những chuyên gia giỏi về lý luận, những cây bút sắc bén, am hiểu và ứng dụng tốt công nghệ thông tin. Tổ chức lực lượng trong các cơ quan chính quyền, cơ quan quân đội, công an các cấp và trong các tổ chức chính trị, xã hội… thực hiện thường xuyên nhiệm vụ đấu tranh chống quan điểm sai trái trên mạng internet. Tổ chức các lực lượng kịp thời ngăn chặn không để các quan điểm sai trái phát tán trên mạng internet có điều kiện tác động vào các tầng lớp nhân dân. Tổ chức đấu tranh trực diện đối với những người cơ hội, lệch lạc về chính trị ngay từ cơ sở.

Thường xuyên đổi mới phương thức, phương tiện đấu tranh hiện đại, nhất là các  tiện ích mới nhằm thu hút công chúng mạng tham gia chia sẻ, đấu tranh, phản bác  các quan điểm sai trái, thù địch. Để đối phó với các phương tiện hiện đại - thông qua mạng internet, cần đổi mới phương thức, xây dựng hệ thống phương tiện, kỹ thuật đủ sức mạnh, đủ khả năng tham gia vào hoạt động giao lưu thông tin quốc tế trong xu thế “thế giới phẳng”. Hệ thống đó vừa phải đáp ứng nhu cầu cung cấp thông tin chính thống của nhân dân nói chung, của cư dân mạng nói riêng, vừa phải đủ sức bảo vệ lợi ích kinh tế, định hướng chính trị, những giá trị văn hóa của dân tộc, đồng thời đủ sức chiến đấu, phê phán phản bác các thông tin sai trái, độc hại trên mạng internet, góp phần giữ vững trận địa tư tưởng, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, của chế độ xã hội chủ nghĩa.

Mặt khác, để đẩy lùi, giảm thiểu tối đa tác động từ các thông tin sai trái, thù địch, chúng ta cũng rất cần đổi mới, mở rộng các hình thức, phương tiện đấu tranh. Các cơ quan báo chí có lượng người đọc lớn, có tác động, chi phối thông tin trên mạng cần mạnh dạn tạo các diễn đàn mở để trao đổi các ý kiến, quan điểm khác biệt. Cần tạo diễn đàn mở để trao đổi trực tuyến, tranh luận, giải thích với những người có ý kiến, quan điểm khác biệt, hoặc phản bác những quan điểm thù địch, chống đối chế độ. Đây cũng là diễn đàn để một mặt chúng ta tuyên truyền đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước, nhưng mặt khác, nhân dân có thể tham gia trao đổi - tranh luận hoặc phản bác các quan điểm sai trái, thù địch.

Tăng cường lãnh đạo, quản lý nhà nước đối với hệ thống báo điện tử. Sớm khắc phục tình trạng sai tôn chỉ mục đích, đưa quá nhiều mảng tối của đời sống chính trị, tạo “mảnh đất” để các thế lực thù  địch, cơ hội chính trị dễ dàng lợi dụng, khai thác thông tin, nói xấu chế độ. Các báo điện tử, trang tin điện tử chú trọng đổi mới, xây dựng giao diện app mobile cho điện thoại di động, tạo điều kiện cho số đông cư dân mạng, nhất là giới trẻ thường xuyên truy cập internet qua mạng di động có thể sử dụng dễ dàng trong việc khai thác, tìm kiếm thông tin chính thống.