Cách đây gần 30 năm, ngày 8-12-1994, Trung tâm Kiểm soát không lưu đường dài Hồ Chí Minh thuộc Tổng công ty Quản lý bay Việt Nam (VATM) đã chính thức thực hiện trách nhiệm điều hành hoạt động bay trong toàn bộ Vùng thông báo bay Hồ Chí Minh (FIR Hồ Chí Minh). Đây là kết quả đấu tranh ngoại giao bền bỉ và khôn khéo của Việt Nam, một dấu mốc quan trọng không chỉ đối với quản lý bay, hàng không dân dụng Việt Nam mà còn với sự phát triển của đất nước!
Những cuộc đám phán quyết liệt, căng thẳng
Vùng thông báo bay (Flight Information Region - gọi tắt là FIR) là vùng trời có kích thước xác định mà Tổ chức Hàng không dân dụng quốc tế (ICAO) giao cho các quốc gia thành viên chịu trách nhiệm trước Cộng đồng Hàng không dân dụng quốc tế để cung cấp các dịch vụ bảo đảm hoạt động bay. Ranh giới FIR được xác định trên cơ sở thỏa thuận giữa các quốc gia liên quan, các tổ chức hàng không quốc tế (ICAO, IATA) tại các Hội nghị không vận khu vực (RAN) và do Hội đồng ICAO phê chuẩn.
FIR Hồ Chí Minh, trước năm 1975 gọi là FIR Sài Gòn được thiết lập tại Hội nghị không vận Trung Đông-Đông Nam tại Rome (Italy) năm 1959, bao gồm cả vùng trời chủ quyền thuộc chủ quyền quốc gia và vùng trời trên công hải quốc tế ở Biển Đông.
Đến năm 1973, tại Hội nghị không vận khu vực châu Á-Thái Bình Dương lần thứ nhất (RAN-1) họp tại Honolulu (Hoa Kỳ), FIR Sài Gòn có điều chỉnh nhỏ mở rộng xuống phía Nam và duy trì cho đến ngày 28-4-1975 với diện tích khoảng 918.000km2.
Tháng 4-1975, đứng trước sự sụp đổ của ngụy quyền, lo ngại trước sự bế tắc giao lưu hàng không trong khu vực khi miền Nam Việt Nam được giải phóng, ICAO đã vạch ra một kế hoạch không vận lâm thời gồm thiết lập các đường bay không lưu trên Biển Đông và phân chia FIR Sài Gòn (phần vùng trời trên công hải ở Biển Đông) thành 3 vùng trách nhiệm tạm thời giao cho 3 Trung tâm Kiểm soát đường dài gồm: Băng Cốc (Thái Lan), Singapore và Hong Kong (lúc đó thuộc sự quản lý của Vương quốc Anh) điều hành; phần còn lại của FIR Sài Gòn do Trung tâm Kiểm soát đường dài Hồ Chí Minh đảm nhiệm.
Tại Hội nghị RAN-2 năm 1983, một số nước trong khu vực có ý đồ đòi xóa bỏ kế hoạch lâm thời của ICAO về phân chia các vùng trách nhiệm tạm thời trên Biển Đông thuộc FIR Sài Gòn cũ, đồng thời hợp thức hóa việc giao chính thức các vùng trách nhiệm tạm thời trên cho các nước đó quản lý. Có quốc gia đề xuất sáp nhập một phần FIR Hà Nội và phần lớn FIR Hồ Chí Minh vào vùng thông báo bay của họ, điều này dẫn đến phạm vi của FIR Hồ Chí Minh sẽ bị mất phần lớn vùng trời trên công hải quốc tế ở Biển Đông.
Ông Phạm Việt Dũng, Vụ trưởng - Chánh văn phòng Đảng - Đoàn thể (Bộ Giao thông vận tải), nguyên Chủ tịch Hội đồng thành viên VATM cho biết, đoàn công tác của nước ta tại RAN-2 đã đấu tranh rất quyết liệt và giữ được nguyên trạng FIR Hồ Chí Minh. Trải qua 10 năm đầu tư các trang thiết bị, nhân lực và sự ủng hộ của các nước trên thế giới, tới Hội nghị RAN-3 năm 1993, hơn một tháng với hàng trăm cuộc đàm phán căng thẳng, Việt Nam đã giành được toàn bộ quyền điều hành bay với FIR Hồ Chí Minh.
Vào 0 giờ (giờ quốc tế), ngày 8-12-1994, Trung tâm Kiểm soát không lưu đường dài Hồ Chí Minh thuộc VATM đã chính thức thực hiện trách nhiệm điều hành hoạt động bay trong toàn bộ FIR Hồ Chí Minh. Đây là kết quả đấu tranh ngoại giao bền bỉ và khôn khéo của Việt Nam trên bàn hội nghị dưới sự lãnh đạo của Đảng và Chính phủ cũng như sự đầu tư đúng đắn về cơ sở vật chất, trang thiết bị kỹ thuật và con người của ngành hàng không Việt Nam nói chung và VATM nói riêng, đáp ứng đầy đủ các yêu cầu nghiêm ngặt của ICAO.
Kết quả này từ quá trình 10 năm chuẩn bị, nâng cấp đầu tư, với sự trợ giúp của ICAO để bảo đảm theo đúng tiêu chuẩn. Để giành lại quyền điều hành FIR Hồ Chí Minh cần bảo đảm an toàn hàng không, trong đó, ngành hàng không dân dụng phải đáp ứng các yêu cầu về đầu tư thiết bị, cơ sở, radar, tìm kiếm cứu hộ, cứu nạn…
Trong bối cảnh lúc đó, nước ta vẫn còn gặp nhiều khó khăn sau chiến tranh, bị bao vây, cấm vận, với sự hỗ trợ của Bộ Quốc phòng cho ngành hàng không dân dụng, Việt Nam có đủ khả năng để quản lý vùng trời, tiếp nhận, bảo đảm an toàn tất cả máy bay qua FIR Hồ Chí Minh.
Góp phần duy trì trật tự, an ninh hàng không
Ông Lê Hoàng Minh, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Hội đồng thành viên VATM nhấn mạnh, việc giành lại quyền điều hành phần phía Nam FIR Hồ Chí Minh có ý nghĩa rất to lớn về chính trị, ngoại giao, quốc phòng, an ninh, đã trực tiếp tạo tiếng nói quan trọng trong các vấn đề chủ quyền, quyền chủ quyền lãnh thổ trên Biển Đông, khẳng định vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế về hoạt động hàng không dân dụng nói chung, công tác cung cấp dịch vụ bảo đảm hoạt động bay nói riêng; tạo sự chủ động cho các hoạt động bay quân sự của ta và gián tiếp hỗ trợ công tác bảo vệ vùng trời Tổ quốc.
Cuộc đấu tranh bền bỉ, khôn khéo giành quyền điều hành bay toàn bộ Vùng thông báo bay Hồ Chí Minh
Chương trình tọa đàm “Vùng trời của chúng ta” nhân kỷ niệm 30 năm tiếp nhận quyền điều hành phần phía Nam FIR Hồ Chí Minh.
Từ dấu mốc tiếp nhận điều hành bay toàn bộ FIR Hồ Chí Minh, 30 năm qua, ngành hàng không dân dụng và quản lý bay nói riêng đã có sự phát triển vượt bậc. Việt Nam đã tổ chức quản lý vùng FIR Hồ Chí Minh với chất lượng dịch vụ bảo đảm hoạt động bay cao, đảm bảo điều hành tuyệt đối an toàn hàng triệu chuyến bay.
Quyền điều hành phần phía Nam FIR Hồ Chí Minh được Việt Nam tiếp nhận và quản lý một cách an toàn, hiệu quả, góp phần quan trọng vào việc duy trì trật tự, an ninh hàng không và thúc đẩy giao thương quốc tế./.
Yêu nước ST.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét