Có lẽ các bạn không biết rằng, trong Thế chiến thứ hai, những người Mỹ giúp Việt Minh để lại đánh lại quân đội Nhật Bản. Lực lượng Mỹ đã hỗ trợ huấn luyện, cung cấp một số trang thiết bị, cũng như đóng vai trò liên lạc và cung cấp thông tin cho chúng ta... Trong những ngày cuối tháng 9 và đầu tháng 10/1945, Thiếu tướng Philip Edward Gallagher đã đã đứng cùng Chủ tịch Hồ Chí Minh và các thành viên Quốc hội Việt Nam khóa đầu tiên để giải giáp quân Nhật về nước...
Sau đó, vì tin rằng cả hai đã cùng đánh bại một kẻ thù chung, đã góp sức vào hòa bình thế giới, Chủ tịch Hồ Chí Minh tin tưởng rằng Việt Nam và Mỹ sẽ trở thành bạn bè. Việt Nam sẽ được Mỹ công nhận nền độc lập. Nhưng từ Tuyên Ngôn Độc Lập đến nhiều bức thư được gửi đi, Chủ tịch Hồ Chí Minh vẫn không được hồi âm. Cụ có nhờ một số mối quan hệ, dò hỏi phản ứng của chính quyền Hoa Kỳ về nền độc lập của Việt Nam. Dĩ nhiên, là vẫn chỉ là những tiếc thở dài và phớt lờ…Trước đó nhiều năm, Nguyễn Ái Quốc đã gửi Yêu sách của nhân dân An Nam đến cho Tổng thống Woodrow Wilson, nhưng cũng không hề nhận được câu trả lời.
Rồi hai quốc gia đối đầu gián tiếp nhau cho đến tận năm 1954. Đến đối đầu nhau trực tiếp đến tận 1973, một cuộc chiến mà đất nước Việt Nam đã được thống nhất, non sông về một mối. Một chiến thắng tuy là đối đầu trực diện, nhưng bản thân chúng ta phải dành lời cảm ơn đến những con người đã ủng hộ Việt Nam, lên án chiến tranh, đấu tranh cho phản chiến… Từ Norman Morrison đến Jane Fonda, từ Martin Luther King Jr đến Muhammad Ali...
Hai quốc gia vẫn không thể ngồi chung và nhìn chung một con đường cho đến tận năm 1994 do những bất đồng quan điểm và ngoại giao, sự khác biệt về thể chính trị. Hành trình từ năm 1994 ấy đến nay là một chặng đường không phải dài và cũng chẳng phải là ngắn, nhưng chắc chắn, đã phá tan đi một tấm màn chia cách.
Trên thế giới, có những quốc gia đã từng là đối thủ và đến giờ vẫn chả thể nhìn được mặt nhau. Dù tiếng súng giữa hai bên đã ngừng rất lâu. Cũng có những mối quan hệ mà chỉ là xã giao trong một giai đoạn rồi có thể bùng lên như một đám lửa lớn.
Có một câu nói mà mình vô đọc được trên Twitter: “Có lẽ chỉ có Việt Nam mới biến những tiếng súng thành những tiếng pháo bông”. Ngụ ý rằng, Việt Nam đã biến những mối quan hệ từng là thù địch trở thành hữu hảo, từ đối đầu sang đi song đôi...
Gần 80 năm trước, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã bày tỏ những quan điểm gửi Tổng thống Truman rằng: “Chúng tôi sẽ làm hết sức mình để làm cho nền độc lập và sự hợp tác này trở nên có lợi cho toàn thế giới” và bày tỏ mong muốn Hoa Kỳ công nhận nền độc lập non trẻ của Việt Nam. Năm 1969, Tổng thống Nixon gửi thư bày tỏ thiện chí đàm phán hòa bình Việt Nam và sau đó, Bác cũng gửi thư phản hồi, nói rằng: “Nhân dân Việt Nam chúng tôi yêu chuộng hòa bình, mong muốn một nền hòa bình chân chính trong độc lập và tự do thật sự…”. Sau khi gửi thư phản hồi được một tuần, Bác qua đời và mong muốn ấy không được thực hiện...
Với những gì đã diễn ra trong bao nhiêu năm qua, trên tinh thần gác lại quá khứ, vượt qua khác biệt, tôn trọng thể chế chính trị và giờ đây hai quốc gia đã bắt tay nhau cho một hành trình mới.
Dĩ nhiên, một mối quan hệ song phương thì cần sự vun đắp từ cả hai, chứ không phải chỉ là giáo điều và hình thức. Nếu đã là một mối quan hệ song phương thì không nên có thêm "một yếu tố thứ ba" xen vào. Đừng nên biến mối quan hệ chân thành thành một mối quan hệ vụ lợi. Hoa Kỳ cũng có bạn, Việt Nam cũng có bạn. Một đất nước có nghĩa khí sẽ không "tham bát bỏ mâm", có bạn này rồi bỏ bạn kia. Không thể nhờ có được một người bạn giàu mà bỏ đi những người bạn từ thuở hàn vi hay những người bạn hàng xóm dù có thi thoảng "cà khịa" nhau đi chăng nữa...
Cuối cùng, mong ước của Bác về một mối quan hệ chân thành giữa hai quốc gia đã trở thành hiện thực...
St
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét