Xử lý nghiêm nền tảng mạng xã hội vi phạm pháp luật

Ra mắt chính thức tại Việt Nam vào năm 2019, nền tảng mạng xã hội TikTok đưa ra mục tiêu “đa dạng hóa nội dung và tôn vinh sự sáng tạo của người Việt”, đồng thời cam kết

“mang đến cho người dùng những trải nghiệm tuyệt vời thông qua các biện pháp bảo vệ tối ưu nhất”. Tuy nhiên, trái ngược với các thông điệp nêu trên, thời gian qua hàng loạt sai phạm nghiêm trọng của nền tảng mạng xã hội này đang gây ảnh hưởng tiêu cực trực tiếp đến người dùng tại Việt Nam.

Kể từ khi ra mắt tại Việt Nam, TikTok gửi hàng loạt thông điệp như “tạo điều kiện để mỗi người Việt Nam đều có thể trở thành nhà sáng tạo nội dung bằng chính chiếc điện thoại của mình”, “nâng cao nhận thức về an toàn và cung cấp

Khác với một số nền tảng mạng xã hội khác như Facebook hay YouTube, TikTok tỏ ra chủ động trong việc hợp tác với các cơ quan chức năng cũng như các tổ chức, doanh nghiệp Việt Nam trên nhiều lĩnh vực từ viễn thông, thương mại điện tử, quảng bá du lịch, chuyển đổi số, bảo tồn và phát huy di sản...

Năm 2022, trên khía cạnh hợp tác bảo vệ người dùng, đại diện TikTok Việt Nam cho biết: “Tất cả nội dung vi phạm, TikTok kiểm soát rất chặt chẽ. Năm nay, chúng tôi quyết định tái khởi động Hashtag “vaccineso”, với sự hợp tác của Hiệp hội an toàn thông tin và Cục An toàn thông tin, chia sẻ với nhau nội dung thế nào là độc hại, sống thế nào là văn minh.

Tuy nhiên trên thực tế, TikTok gần như không hề có biện pháp, cơ chế kiểm tra, giám sát tuân thủ những giao ước đã đề ra. Với lĩnh vực thương mại điện tử, TikTok không có một công cụ, bộ lọc hiệu quả để chống lại vấn nạn hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng xuất hiện tràn ngập trên sàn giao dịch. Không những vậy, họ cũng để mặc cho các nội dung review (đánh giá) thiếu căn cứ, tẩy chay thương hiệu, nhãn hàng với động cơ thiếu trong sáng hiện diện đầy rẫy trên khắp nền tảng.

Đáng lên án hơn, một số TikToker sẵn sàng đưa ra những phát ngôn, hành động lệch chuẩn, vi phạm đạo đức xã hội chỉ để câu kéo người xem đến các video chứa quảng cáo. Mặt khác vì lợi nhuận, một số gian hàng, thương hiệu trên TikTok chấp nhận trả tiền cho các nội dung bẩn của các kênh có nhiều lượt người tương tác, theo dõi.

Trong khi đó, với những mục tiêu cam kết đưa ra khi ra mắt tại Việt Nam như các chiến lược đồng hành, hỗ trợ quảng bá hình ảnh về đất nước và con người Việt Nam, theo đánh giá của không ít người sử dụng và những ai quan tâm đến nền tảng này, TikTok dường như chỉ làm cho có với nhu cầu tạo danh tiếng, hơn là sát cánh, đồng hành, tạo điều kiện thuận lợi để tôn vinh các giá trị văn hóa vật thể và phi vật thể, phong tục tập quán của dân tộc Việt Nam trên không gian mạng.

Ngoài ra, TikTok chủ ý phân phối nội dung, cung cấp thông tin cho người xem theo thuật toán tự động. Chính từ lý do này, thuật toán có thể tùy biến ẩn, hiện nội dung xấu, độc gây khó khăn cho cơ quan chức năng trong việc rà, quét, đánh giá nội dung vi phạm pháp luật. Bởi thế, dù hết sức nỗ lực, các công cụ của cơ quan chức năng mới chỉ phát hiện được một phần những nội dung độc hại trên TikTok.

Ở chiều ngược lại, tuy đã gỡ bỏ 90% nội dung sai phạm theo yêu cầu, TikTok vẫn có thái độ cố tình tránh né, không thực hiện các biện pháp loại trừ nội dung xấu độc, nhất là các nội dung sai sự thật, xuyên tạc đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; nội dung gây hại và nguy hiểm với trẻ em và thanh, thiếu niên.

Ngày 6/4 vừa qua, tại buổi họp báo của Bộ Thông tin và Truyền thông, Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử đã công bố sáu vi phạm của nền tảng TikTok, trong đó nghiêm trọng nhất là việc mạng xã hội này không có biện pháp kiểm soát hiệu quả những nội dung vi phạm liên quan đến chính trị, chống phá Đảng, Nhà nước; tin giả; nội dung nhảm nhí, độc hại, thậm chí gây nguy hiểm đến trẻ em.

Mạng xã hội này cũng không quản lý hoạt động của các “thần tượng” cho nên xảy ra tình trạng nhiều Idol TikTok có xu hướng sản xuất những nội dung nhảm nhí, thiếu văn hóa để nhắm vào sự hiếu kỳ của người xem, thậm chí còn tạo trend để thu lời từ những nội dung này. TikTok cũng không có biện pháp kiểm soát hiệu quả các nội dung vi phạm bản quyền cũng như không có biện pháp quản lý để người dùng tự ý sử dụng hình ảnh riêng tư, cá nhân của người khác để tung tin giả, hoặc bôi nhọ, xúc phạm người khác.

Bộ Thông tin và Truyền thông cho biết trong tháng 5 sẽ tiến hành thanh tra toàn diện với TikTok và thực hiện xử lý nghiêm, tương xứng với mức độ sai phạm do nền tảng mảng xã hội này gây ra. Đây được xem là động thái hợp lý, kịp thời, hướng đến loại bỏ “rác” trên mạng xã hội, trả lại không gian mạng trong lành cho người sử dụng internet tại Việt Nam.

Cũng cần phải nói thêm rằng, hiện nay, các tính năng mới Video Short trên YouTube, Reels trên Facebook đang tồn tại nhiều lỗ hổng cho phép các đối tượng xấu lợi dụng để đăng tải nhiều nội dung rác, độc hại. Nhiều clip trong số này được đăng lại từ các tài khoản TikTok tai tiếng.

Do đó, dù vô tình hay cố ý, Facebook và YouTube cũng đang tiếp tay, dung túng cho các video độc hại trên TikTok tiếp tục được lan truyền, tiếp cận thêm với người dùng mạng xã hội. Bởi vậy, cơ quan chức năng cũng cần sớm vào cuộc, yêu cầu Facebook, YouTube khẩn trương khắc phục hạn chế, khuyết điểm trên các tính năng mới này.

Như nhiều quốc gia khác trên thế giới, Việt Nam đánh giá cao những mặt tích cực của mạng xã hội cũng như khả năng ứng dụng các lợi thế, tiện ích của mạng xã hội trong việc bảo đảm, phát huy quyền tự do ngôn luận, tự do biểu đạt. Song Nhà nước Việt Nam kiên quyết ngăn chặn, xử lý các thông tin xấu độc, sai sự thật, trái thuần phong mỹ tục trên mạng xã hội, đồng thời sẵn sàng triển khai các biện pháp ngăn chặn toàn bộ nội dung, dịch vụ, ứng dụng mạng xã hội vi phạm pháp luật nhằm bảo đảm môi trường thông tin lành mạnh, bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của các tổ chức, cá nhân.