Về đâu "giá trị Mỹ"?

"Tự do", "bình đẳng", "riêng tư", "thịnh vượng"...được xem là một trong những thành tố làm nên "giá trị Mỹ". Bây giờ, điều đó đang bị hao mòn nghiêm trọng.

Cuốn sách “Đại gia Gatsby” của Scott Fitzgerald sẽ cho chúng ta thấy được những ám ảnh thường trực về địa vị, danh vọng hào nhoáng. Song, đồng thời là nỗi âu lo trước thói sùng bái vật chất vô độ và sự thiếu vắng đạo đức đang ngày một lên ngôi.

Là lời cảnh tỉnh để đời của Scott Fitzgerald về cái gọi là “giá trị Mỹ”, “Đại gia Gatsby” không chỉ là một tượng đài văn học, một cánh cửa cần mở ra cho những ai quan tâm tới văn học và lịch sử tinh thần nước Mỹ thời hiện đại. Mà còn là nan đề không thể giải quyết của mấy chục đời Tổng thống.

Bản thân “giá trị Mỹ” không có lỗi, bởi những “tự do”, “độc lập”, “bình đẳng”, “hiệu quả”, “cạnh tranh”, “riêng tư”..., là những giá trị phổ quát được nhân loại sủng ái.

“Khi hôi của bắt đầu, tiếng súng sẽ vang lên”, Tổng thống Trump cảnh báo với người biểu tình như thế. Bỏ qua các nguyên tắc dân chủ để thiết lập trật tự xã hội là cách làm không hề hiếm. Ông Duterte và công cuộc chống ma túy là điển hình.

“Nhưng cách thức này có hợp với Trump hay không? Bởi Mỹ là một câu chuyện khác” - Steven Levitsky, nhà khoa học chính trị tại Đại học Harvard đặt câu hỏi và gợi mở câu trả lời như vậy.

“Nước Mỹ trên hết” là slogan ăn khách bậc nhất đưa tỷ phú Trump vào Nhà trắng. Khi xuất phát điểm bằng chính sách mạnh mẽ thì ngài Tổng thống không thể trưng ra hình ảnh “yếu đuối”; Là Tổng thống Mỹ, bạn luôn là nhân vật đầu tiên trong danh sách những người đàn ông quyền lực nhất hành tinh do tạp chí danh tiếng Forbes bình chọn....

Tất cả điều đó cuốn lấy Mỹ. Quăng quật họ vào những cuộc đấu đá bên trong, giành giật bên ngoài không bao giờ kết thúc. Phải chăng, đấy mới thực sự là “giá trị Mỹ” đương đại