Hiện nay trật tự thế giới mới đang trong quá trình hình thành tạo lên một cục diện đa cực, đa trung tâm với nhiều chuyển động địa chiến lược đa dạng, đa chiều. Mặc dù xu hướng dân chủ hóa trong quan hệ quốc tế tiếp tục phát triển nhưng các nước lớn, nhất là trục quan hệ Mỹ - Trung vẫn tiếp tục chi phối đời sống chính trị quốc tế. Cũng chính vì vậy, khi mà lòng tin của các ông lớn bị đóng băng sẽ tạo ra những cơn sóng ngầm đe dọa an ninh, lợi ích và gây ra quan ngại cho các quốc gia.
Quan hệ Mỹ - Trung trong những năm qua được đẩy lên rất căng thẳng. Khi mà cuộc chiến thương mại còn đang bộn bề phức tạp thì đại dịch Covid-19 làm cho cuộc chiến có chiều hướng nóng lên từng ngày, 2 nước liên tục công kích lẫn nhau trên mặt trận ngoại giao, kinh tế và tình báo.
Để duy trì và khai thác tốt những mối quan hệ quốc tế phức tạp hiện nay, xuất phát từ lợi ích quốc gia, Việt Nam cần xác định rõ vị thế của mình trong quan hệ với từng nước. Trong đó phải luôn xác định Việt Nam là một chủ thể độc lập trong hệ thống quan hệ quốc tế. Về dài hạn sau 2020, Việt Nam phải chuẩn bị ứng phó với kịch bản Trung Quốc sẽ là bá chủ Đông Á, thậm chí phải có kịch bản Mỹ và Trung Quốc thỏa hiệp với nhau ở CA - TBD.
Trong cuộc đối đầu Mỹ - Trung, chúng ta không được chỉ "tọa sơn quan hổ đấu" mà phải luôn chủ động ứng phó để: (1) không rơi vào thế “kẹt” chiến lược giữa hai cường quốc mà có thể đưa đến tình huống phải lựa chọn một trong hai; (2) không để lợi ích của Việt Nam bị “đánh đổi”; có nghĩa tránh không để lợi ích của Việt Nam trở thành “hàng hóa” của Mỹ hoặc Trung Quốc; (3) Phải tận dụng được lợi thế của cả Mỹ và Trung Quốc về hợp tác để phát triển; và quan hệ với Mỹ để gia tăng giá trị chiến lược của Việt Nam.
Chúng ta cần xác định được lợi ích cốt lõi của Trung Quốc và Mỹ trong quan hệ với Việt Nam, để không bị lôi cuốn vào tập hợp lực lượng của mỗi bên, nhưng không rơi vào khả năng đình trệ quan hệ với bất cứ bên nào. Điều kiện tiên quyết là Việt Nam kiên định chính sách độc lập, tự chủ và mềm dẻo trong giới hạn cho phép để duy trì mẫu số đồng lợi ích dù là nhỏ nhất.
Cần hiểu rõ giá trị chiến lược của Việt Nam không chỉ do yếu tố địa lý và điều kiện tự nhiên, mà còn có yếu tố đường lối chính trị. Khi Trung Quốc muốn đẩy mạnh chiến lược hướng Nam hay khi Mỹ xoay trục, đều phải tính đến yếu tố Việt Nam. Thực tế cho thấy, những trường hợp nước nhỏ như Sigarpore hay Israel có giá trị chiến lược rất lớn so với kích cỡ quốc gia của họ. Và với lợi thế này, cả hai đều đã có chiến lược phát triển đúng đắn, tận dụng các cơ hội để phát huy lợi thế bứt phá về kinh tế. Do đó, để phát huy giá trị chiến lược của vị thế địa lý, Việt Nam cần nhanh nhạy phát hiện và tận dụng thời cơ; nâng tầm tư duy chiến lược để gia tăng năng lực ứng phó, chủ động đưa ra các chính sách thích ứng, mang lại lợi ích cho chính chúng ta.
Bài viết rất hay, xin cảm ơn
Trả lờiXóa