Không còn tôn giáo khi xã hội không còn nguồn gốc sinh ra tôn giáo

 

 Nguồn gốc tự nhiên của tôn giáo

V. I. Lênin "sự bất lực của người dã man trong cuộc đấu tranh chống thiên nhiên đẻ ra lòng tin vào thần thánh, ma quỷ, vào những phép màu"[1]

Nguồn gốc kinh tế- xã hội

V.I. Lênin "Sự bất lực của giai cấp bị bóc lột trong cuộc đấu tranh chống bóc lột tất nhiên đẻ ra lòng tin vào cuộc đời tốt đẹp hơn ở thế giới bên kia, cũng y như sự bất lực của người dã man trong cuộc đấu tranh chống thiên nhiên đã đẻ ra lòng tin vào thần thánh, ma quỷ, những phép màu"[2]

 Nguồn gốc nhận thức

V. I. Lênin "nhận thức của con người không phải là (không đi theo) một đường thẳng, mà là một đường cong đi gần vô hạn, đến một loạt những vòng tròn đến một vòng xoáy ốc. Bất cứ đoạn nào, mảnh nào, đoạn nào của đường cong ấy cũng có thể chuyển hóa (chuyển hóa một cách phiến diện) thành một đường thẳng độc lập, đầy đủ, đường thẳng này (nếu chỉ thấy cây, không thấy rừng) sẽ dẫn đến vũng bùn, đến chủ nghĩa thầy tu (ở đây nó sẽ bị lợi ích giai cấp của giai cấp thống trị  củng cố lại). Tính đường thẳng và tính phiến diện, sự chết cứng và cứng nhắc, chr nghĩa chủ quan và sự mù quáng chủ quan đó là những nguồn gốc về nhận thức luận của chủ nghĩa duy tâm"[3]

 Nguồn gốc tâm lý

V.I.Lênin "sự sợ hãi đã tạo ra thần linh"[4]

Như vậy nếu tự nhiên, xã hội, tư duy không xuất hiện nguồn gốc sinh ra tôn giáo, thì tôn giáo sẽ không xuất hiện.

---

[1] V.I. Lêni, tt, t.12, Nxb TB, M.1979, tr. 169- 170

[2] V.I. Lêni, tt, t.12, Nxb TB, M.1979, tr. 169- 170

[3] V.I. Lêni, tt, t.29, Nxb TB, M.1981, tr.385- 386

[4] V.I. Lêni, tt, t.17, Nxb TB, M.1981, tr.515